Het Stellingenpad, de Wandelroute van het Jaar 2023, is het nieuwste Nivonpad en leidt door een nog rustig en veelal onontdekt gebied: de Stellingwerven. Dit strekt zich uit over Zuidoost-Friesland, de westrand van Drenthe en de Kop van Overijssel. Deze Stellingwerven kennen een eigen geschiedenis, taal en cultuur. Het ruim 260 kilometer lange streekwandelpad voert onder andere door het Drents-Friese Wold, langs de Weerribben en naar vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee in Overijssel. Het pad telt 15 etappes van 12 tot 28 km en is uitgestippeld via het landelijke wandelknooppuntennetwerk.
Zie ook: Nivon.nl.
De zuidelijke regio Malopolska in Polen, ook wel bekend als Klein-Polen, is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een nieuwe fietsbestemming. Je vindt er bijna 1.000 kilometer aan gemarkeerde fietspaden, verdeeld over 8 verschillende routes. Het project Velo Malopolska is nog niet helemaal af, toch is het nu al mogelijk voor fietsliefhebbers om honderden kilometers te fietsen op fietspaden van de allerhoogste Europese standaard. Het fietsnetwerk biedt een prachtige mogelijkheid om dit deel van Polen op twee wielen te verkennen.
Zie ook: www.polen.travel
De Route van de Maand januari is in korte tijd uitgegroeid tot een klassieker. In 2019 werd de vernieuwde Oostzeeroute N8 op de Fiets en Wandelbeurs bekroond tot Route van het Jaar. Tal van Nederlandse en Belgische fietstoeristen gingen vervolgens op pad om Denemarken via deze route te verkennen.
De N8 heeft de vorm van een 8, en dat is heel handig. Je kunt hierdoor makkelijk het traject over 820 km in tweeën delen en ook twee keer een rondje fietsen.
Uiteraard is de doorgaans kalme Oostzee nooit ver weg op de N8. Onderweg fiets je onder meer op 12 eilanden, steek je 8 grote bruggen over en ga je 5 keer met de veerboot. En vaak zie je aan de einder mega-schepen die de blauwe leegte doorkruisen.
Door het Rothaargebergte in Duitsland kronkelt de Rothaarsteig, een wandelroute die snel naam heeft gemaakt na de lancering ervan in 2001. De ‘Steig’ is ook wel bekend als de ‘Weg van de zintuigen’, omdat er langs de route van alles is te zien en te beleven.
Met een lengte van 154 km en 3.064 hoogtemeters is de Rothaarsteig geen bijzonder lange of lastige route. Iedereen met een basis-wandelconditie kan deze lopen. Onderweg passeer je bijzondere panoramapunten, kunstwerken en design outdoormeubilair.
Andere highlights zijn een 30 meter lange hangbrug bij het dorpje Kühhude en het Kyrill-pad. Met behulp van steigers en ladders loop je via dit pad 1.000 meter langs ontwortelde bomen. Het zijn de getuigenissen van de verwoesting die een zware orkaan daar in 2007 aanrichtte.
Soms zie je op het pad rangers opduiken, die het bos beschermen en de paden onderhouden. Spreek ze gerust aan. Ze beantwoorden graag vragen van wandelaars over flora en fauna in het gebied.
De Rothaarsteig is opgenomen is het selecte gezelschap van de Top Trails of Germany, de mooiste wandelroutes van Duitsland.
Meer info vind je op de site van de wandelroute.
De derde nationale fietsroute van Zweden is Hicle Holidays’ fietsroute van de maand november. Zoals de naam al aangeeft slingert het 262 kilometer lange traject langs de zuidkust van het land.
De zee is dan ook nooit ver weg op de Sydkustleden. Je fietst door de ‘Zweedse Rivièra’, met mooie zandstranden, leuke badplaatsen met gekleurde strandhuisjes en pittoreske vissersplaatsjes als Borstahusen.
Af en toe stuit je op restanten uit het verleden, zoals de 59 stenen van Ales en Trelloborgen, ooit een oud Vikingfort.
Is de 262 km niet genoeg voor je? Dan kun je verder peddelen over de Sydostleden, die aansluit op de Sydkustleden.
Meer info: Sydostleden-Sydkustleden.se.
Hicle kiest dit keer voor een wandelroute die, bij wijze van spreken, zo door de eigen achtertuin loopt. Het Waterliniepad (350 km) staat bol van de Nederlandse historie en loopt langs de voormalige verdedigingslinies van de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Beide linies stonden de afgelopen jaren volop in de belangstelling omdat ze gezamenlijk voorgedragen waren voor UNESCO Werelderfgoed. De Stelling van Amsterdam had die status al verworven, maar Nederland wilde dit graag uitbreiden met de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Samen vormen ze nu een UNESCO Werelderfgoed onder de titel ‘Hollandse Waterlinies’. Ook zijn de voormalige wandelroutes langs beide linies zijn samengevoegd tot het nieuwe Waterliniepad.
‘De vele forten, bunkers, sluizen en kanalen vertellen het verhaal van water als bondgenoot bij de verdediging van Nederland’, liet routebeheerder Wandelnet weten bij de lancering van het pad. ‘De forten waren jarenlang gesloten voor publiek, maar hebben nu de deuren geopend. Wandelaars zijn welkom bij veel van de 95 forten voor een drankje, hapje of een overnachting.’
Het Waterliniepad begint in Volendam en eindigt in Dordrecht. Je passeert tal van aantrekkelijke stadjes als Weesp, Naarden, Nieuwersluis, Culemborg en Gorinchem en kunt onderweg genieten van typisch Hollandse vergezichten.
Meer info: Wandelnet.nl.
Finland, op fietsgebied horen we er weinig van. Toch zijn de Finnen de afgelopen jaren behoorlijk actief met het uitzetten van routes, waarbij ze inspelen op de trend van het bikepacken. In 2022 werd zo’n gravel-bikepackingroute in Zuid-Finland geopend: South by Cycle.
Voor South by Cycle zijn in totaal 900 km aan gps-routes uitgezet tussen Kouvola in het oosten en Hanko aan de zuidkust. Gravelwegen langs korenvelden worden afgewisseld door dubbelsporige gravelpaadjes door stille bossen en af en toe een lastige singletrack. En ook al kent Finland nog een enorme hoeveelheid aan gravelwegen, soms moet je ook enkele kilometers over het asfalt.
Hoewel Zuid-Finland geen bergen heeft, zul je toch behoorlijk wat hoogtemeters maken. Er zijn tal van pittige klimmetjes. Over een afstand van circa 70 km moet je vaak tussen de 500 en 1.000 hoogtemeters overwinnen. Natuurlijk zie je ook regelmatig water glinsteren in het Land van Duizend Meren. Maar kamperen op de oevers is niet altijd eenvoudig. Dichte begroeiing en de vele vakantiehuisjes van de Finnen langs die meertjes, maken het je op dit gebied behoorlijk lastig.
Al met al is South by Cycle een fantastische route voor wie van rust, natuur en gravelpaadjes houdt. De gravelwegen zijn vrijwel autoloos en in de bossen kom je niemand tegen. En dan te bedenken dat dit nog het meer dichtbevolkte deel is van het land…
Dit keer blijven we op Nederlands grondgebied. En de keuze voor deze route is eigenlijk heel logisch, want het Hondsrugpad is op de Kick-off van de Fiets en Wandelbeurs bekroond tot Wandelroute van het Jaar 2022.
Het Hondsrugpad (166 km) is het Nederlandse deel van het INTERREG-project Hondsrugpad-Hünenweg (325 km) dat de geoparken De Hondsrug en TERRA.Vita (Duitsland) met elkaar verbindt. Het loopt van Groningen naar Meppen, juist over de Duitse grens en gaat vandaar verder naar Osnabrück.
Het traject voert over oude paden, door uitgestrekte bossen, heidevelden, zandverstuivingen en akkergebieden langs esdorpen en hunebedden, de 5000 jaar oude getuigen van de vroegere bewoners. Het doorkruist ook het indrukwekkende grensoverschrijdende veengebied dat toont hoe Drenthe er in de oertijden uitgezien heeft.
Wat maakt het pad verder nog tot een zeer plezierige route? De welhaast perfecte bewegwijzering maakt verdwalen bijna onmogelijk. En verder loop je vaak over onverharde paden, iets waar elke wandelaar gelukkig(er) van wordt.
Deze route is niet alleen route van de maand, maar ook de Fietsroute van het Jaar 2022. Op 9 april 2022, tijdens de Kick-off van de Fiets en Wandelbeurs, werd de Royal Canal Greenway door een fietsjury uitverkoren tot Europa’s ‘beste fietsroute’ van dat jaar.
De Royal Canal Greenway loopt van Maynooth (iets ten westen van Dublin) naar Cloondara en Longford in Ierland. De route langs het Royal Canal is ruim 130 kilometer lang en gaat bijna geheel over fietspaden. De smalle waterweg slingert door een mooi en gevarieerd landschap, met weilanden, bossen, heidevelden en veengebieden. Onderweg kom je negentig oude bruggen en meer dan dertig sluizen tegen. Je ziet een typisch Iers landschap met stenen muurtjes, schapen en ruïnes. En ‘s avonds zitten de bewoners, geheel volgens de Ierse traditie, relaxed aan een pint.
Volgens de jury hebben de routemakers goed nagedacht over wat de recreatieve fietser wil. ‘De bewegwijzering is duidelijk (heel leuk, in oude stijl), overal staan bankjes, het wegdek is fijn (asfalt en gravel) en bordjes wijzen de weg naar horeca’, aldus het juryrapport.
Ook viel het de jury op dat het fietspad niet alleen door toeristen wordt gebruikt. ‘Het recreatief fietsen wint aan populariteit in Ierland. Op de Greenway zie je opvallend veel locals, van families tot wielrenners, die elkaar de ruimte geven.’
Vooral de support van bewoners en ondernemers voor de route is volgens de jury mooi om te zien. ‘In een wat vergeten gebied is aanzienlijk meer bedrijvigheid ontstaan. Op veel plekken bevinden zich nu kroegen en restaurants en paardentrailers zijn omgebouwd tot hippe koffieplekken aan het water. Al het enthousiasme rond de Greenway maakt deze route geweldig om te fietsen.’
Voor meer informatie over de winnende route:
Waterwaysireland.org.
Foto’s Greenway: ©Jessica de Korte
Dit keer kiest Hicle niet voor een afzonderlijke route van A naar B, maar voor maar liefst 18 wandelroutes in een prachtig natuurgebied: de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Deze AWD-routes zijn uitgegroeid tot echte wandelklassiekers. De duinen bieden rust, ruimte en volop natuur niet ver van de drukte van Haarlem en – even verderop – Amsterdam. Je kan als echte wandelaar exclusief genieten van de rijke flora en fauna, van de geschiedenis van het gebied en de waterzuivering. Exclusief, want zelfs honden zijn niet toegestaan. Voor fietsers en ander verkeer is het dus een no-go-zone.
Het duin zuivert 2/3 van het drinkwater van Amsterdam, en dit gebeurt al sinds 1853. De natuur speelt een rol in de kwaliteit van het drinkwater en dat proef je terug. Waternet zuivert tegenwoordig maar liefst 70 miljoen m3 water per jaar hier.
Naast de waterzuivering, heeft de AWD een rijke geschiedenis. Er zijn bijvoorbeeld wel 400 bunkers te vinden, stammend uit de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers hebben deze bunkers gebouwd om de veroverde gebieden in Nederland te verdedigen. Een aantal van deze bunkers is nog zichtbaar en daar kan je zelfs in kijken. Bij het bezoekerscentrum kan je veel informatie inwinnen over de historie van de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Ik begon met een wandeltocht van 7 km: de groene route Zandvoortselaan, waar ik door het prachtige bosgedeelte liep en damherten en watervogels kon spotten. Hierna had ik de smaak te pakken en ben ik gelijk de bunkerroute gaan wandelen. Daarbij kwam ik niet alleen in verschillende bunkers terecht, maar ook op hoge duintoppen die verre uitzichten bieden. In de maanden maart tot de zomer kan je hier nog rustig wandelen, maar in de vakanties is het een populaire trekpleister geworden.
Dagkaart 1,50 euro.
Er zijn vier ingangen, bij elke route staat beschreven vanaf welke ingang je begint.
Je kan de routes via de website van de Amsterdamse Waterleidingduinen bekijken of de wandelkaart kopen, via de site of in in het bezoekerscentrum.
Info: Awd.waternet.nl