Tekst Sybylle Kroon
Natuurlijk kon je altijd al van noord naar zuid (of omgekeerd) door Bretagne fietsen. Maar dankzij de samenwerking tussen een aantal Franse steden is er sinds kort een officiële fietsroute die Het Kanaal en de Atlantische Oceaan met elkaar verbindt: de Traversée Moderne d’un vieux pays (‘Unieke fietstocht door een oud gebied’). De gehele route (500 kilometer in totaal) loopt tussen de Mont Saint-Michel in het noorden en Nantes in het zuiden van Bretagne.
Helaas ontbreekt me de tijd om de héle Traversée Moderne te fietsen, ik fiets twee delen: de etappe tussen Rennes en Messac (51 km) en tussen Nantes en La Baule (124 km). Al snel kom ik erachter dat Bretons weer net zoiets is als Nederlands weer. Regenpak én zonnebrand mee dus. De start van onze fietstocht in Rennes begint al goed: il pleut. Het regent. We laten ons natuurlijk niet kennen, trekken het regenpak aan en on y va. Na een rondje door Rennes pakken we het fietspad langs La Vilaine. Deze rivier ontspringt ten noordoosten van Rennes, stroomt dwars door de stad en kabbelt verder richting de Atlantische Oceaan.
Er is niks gemeens aan La Vilaine. De herkomst van de naam is niet helemaal duidelijk, maar met vilein heeft het niks te maken. Het kan iets oud-Bretons of Romeins zijn dat ‘gele rivier’ betekent, een verwijzing naar de zanderige kleur van het water. In de middeleeuwen heette de rivier Visnonia, ‘rivier met roestig water’. Kan zo in Asterix en Obelix!
Na de hectiek van de stad is fietsen langs La Vilaine een verademing. Door de regen zijn de geuren van de omliggende natuur losgekomen en hoewel we de zon nauwelijks zien, zorgt het kilometers lange lint van bloeiend raapzaad tussen fietspad en rivier voor een fleurige noot. Misschien bedoelden de oud-Bretonners en Romeinen dát wel met ‘gele rivier’. We slingeren van bocht naar bocht verder zuidwaarts en passeren sluizen, houten bruggetjes, af en toe een dorpje en zelfs een paar menhirs. Geen grote publieksmagneten, maar dat is nu juist het fijne aan deze route: het is lekker rustig, een stukje nog onontdekt en authentiek Bretagne. Tegenliggers of achteropkomers zien we nauwelijks.
Na vijftig kilometer naderen we het eindpunt van deze Traversée Moderne-etappe. Hier, in Guipry-Messac, ontdoen we ons van de natte regenkleding en dompelen ons in de warmte van Crêperie Du Port, pal aan de oever van La Vilaine. Met druipende haren en rode konen eten we de lekkerste galette. Je mag dan nat worden van regen, het zet je zintuigen wel nét iets verder open.
Dat deze fietsroute dwars door Bretagne meerdere gezichten heeft, ontdekken we verder zuidwaarts. Fijn detail: om in Nantes te komen, pakken we de trein. Fietsen mogen gewoon mee. Ondertussen is de zon gaan schijnen, dat fietst wel zo lekker. In Nantes en langs de monding van Loire loopt niet alleen een fraai fietspad, je komt ook nog eens langs opzienbarende kunstwerken. Estuaire, zo heet deze bijzondere collectie buitenkunst tussen Nantes en Saint-Nazaire. Reden genoeg om bij bijna elk kunstwerk dat op onze route ligt, af te stappen. Het begint al in Nantes, waar we zonder dat we het in de gaten hebben, langs het kunstwerk Les Anneaux (De Ringen) fietsen. Ze staan op Île de Nantes, het eiland in de Loire waar vroeger grote schepen werden gebouwd, maar wat nu een culturele en creatieve hotspot is.
We steken de Loire over en fietsen langs de zuidoever van de Loire naar het kleurrijke Trentemoult. Net buiten dit dorpje staat Le Pendule: een zeven meter lange slinger wiegt tijdloos langs een oude betoncentrale. Nog meer vervreemding zien we een paar kilometer verderop: daar ligt een vervormde zeilboot die een duik in de Loire lijkt te willen nemen. Misconceivable heet het kunstwerk, ondenkbaar. Dat is het mooie van kunst; daarin is niks ondenkbaar. We fietsen door, richting het westen, tegen de wind in, dat wel, maar de zee is dichtbij, proeven we aan onze lippen. Via Le Jardin Etoilé (Sterrentuin) belanden we uiteindelijk bij het eindpunt van de Loiremonding. Daar ligt in het water Serpent d’Océan op ons te wachten, het kunstzinnige skelet van een enorme zeeslang.
Er wacht ons nog iets: de brug over de Loire. Want daar, aan de overkant, ligt ons volgende doel: Saint-Nazaire. Helaas waait het te hard en is het fietspad te smal om veilig over de brug te fietsen. We pakken daarom de fietsbus die ons veilig naar de overkant brengt. Saint-Nazaire ligt op het punt waar de Loire en Atlantische Oceaan in elkaar overgaan. En precies daar staat een van meest opvallende kunstwerken van Estuaire. De naam alleen al: Le pied, le pull-over et le système digestif. Oftewel: ‘De voet, de trui en het spijsverteringskanaal’. De drie enorme betonnen kunstwerken staan – net als in het echte leven – bloot aan aftakeling door de elementen en de tijd. Welke symboliek je er ook in ziet, indruk maken ze zeker. Het zal het laatste kunstwerk van Estuaire zijn dat we deze fietstrip zien.
We maken ons op om naar het eindpunt van onze reis over de Traversée Moderne te gaan. Maar niet voordat we een bezoek hebben gebracht aan de enorme bunker waar we eerder langsfietsen en onze aandacht trok. In deze driehonderd meter lange bunker werden in de Tweede Wereldoorlog Duitse onderzeeboten ondergebracht. Nu is het een museum, Escal’Atlantic, waar je je in een oud passagiersschip waant. Tot de oorlog was Saint-Nazaire de havenstad van waaruit emigranten naar landen als Cuba, Mexico en Panama vertrokken. Nog steeds is het een komen en gaan van grote (cruise)schepen. Wetende dat we nog láng niet alles gezien hebben in deze stad, fietsen we via de boulevard langs de kenmerkende vissershutjes op stelten richting eindstation La Baule.
We maken ons zorgen als we La Baule al fietsend naderen. Het ene na het andere lelijke hotel is hier aan het zeefront gebouwd. Gelukkig komen we er al snel achter dat dit een foute dekmantel is van een charmant dorp dat áchter de boulevard ligt. Zonder de zee en het treinstation had La Baule niet bestaan. Het is in 1879 ontwikkeld als strandresort met luxe hotels en casino’s waar vooral rijke Parijzenaars op af kwamen en tweede huizen lieten bouwen. En die rijkdom is nog steeds te zien aan de architectuur, achter de boulevard, wel te verstaan. Na een fietstocht langs het lommerrijke oude La Baule, ronden we deze fietstour door Bretagne af met een goed glas wijn op een aangenaam terras op het strand. We proosten en beloven elkaar terug te komen om ook de andere etappes van deze bijzondere en afwisselende Traversée Moderne te gaan volbrengen.
Ik huurde de fiets bij Abicyclettes Voyages. De nieuwe fietsroute en fietsen zijn te boeken via Better Places, maar je kunt natuurlijk ook op eigen gelegenheid (delen van) de route fietsen. De routegids en gpx-route van de Traversée Moderne zijn te downloaden via de website Voyage-en-bretagne.com, daar lees je ook meer informatie over deze nieuwe fietsroute.
Gastblogger Sybylle Kroon schrijft over haar reisavonturen in het online reismagazine My Yellow Suitcase.