◂ Terug naar resultaten

Tekst Stefan Maas Beeld Stefan Maas/Radoslaw Lesisz

Marianne van Oranje woonde er ooit, Walen zochten er naar bodemschatten en de Duitse adel liet er vele kastelen neerzetten. Het Poolse Neder-Silezië is voor veel Nederlanders en Vlamingen nog onontdekt terrein met een opmerkelijke historie, een provincie die talloze mogelijkheden biedt voor mooie fietstochten.

Een slingerende gravelweg voert ons steeds dieper in het IJzergebergte, ook wel het Jizeragebergte genoemd of Góry Izerskie in het Pools. Het is een dag om stilletjes van te dromen. Een warm zonnetje, mooie vergezichten en af en toe een pittig klimmetje of adrenaline-afdaling die je weer helemaal wakker schudt uit die droom. De banden knarsen over de steentjes terwijl we verhalen horen over zeldzame bergvogels die zich hier schuilhouden in het struikgewas. Wie doet ons wat?

Het decor verandert als de naaldbossen plots wijken en we door wuivende graslanden fietsen. En midden in die graslanden staat het Chatka Górzystów hostel, ofwel het ‘bergbeklimmershuisje’. Een spartaans onderkomen voor reizigers die wel eens wat anders willen dan een standaard hotelkamer. Er is geen douche. Wie een bad wil nemen, springt maar in een beekje. En afgezien van hetgeen twee zonnepaneeltjes op het rode metalen dak produceren, is er weinig of geen elektriciteit in het hostel. Ideaal voor wie offline wil zijn.

Beste pannenkoeken ter wereld

Chatka Górzystów is ook een pleisterplaats voor de talloze wandelaars en mountainbikers die hier op mooie dagen ronddwalen. Op picknickbanken genieten die van Poolse biertjes en de specialiteit van het huis: een soort opgevouwen pannenkoek met een berg room en bosbessenjam erop. Het zijn ‘de lekkerste pannenkoeken ter wereld’, aldus sommige bezoekers, die enthousiaste reviews achterlaten op Facebook. Natuurlijk proeven we van deze specialiteit; een caloriebom waarop we nog uren kunnen teren.

Dit opmerkelijke hostel heeft een even opmerkelijke historie. Ooit was hier een compleet dorp gevestigd: Groß Iser. Vanaf 1945 werd dit van de kaart geveegd door het Rode Leger en Poolse geniesoldaten. Waarschijnlijk omdat het vlak bij de grens met Tsjechië ligt, een zone die de Russen graag overzichtelijk hielden, liefst zonder bebouwing. Het bergbeklimmershuisje is in feite het laatste restant van Groß Iser; een voormalig schoolgebouw dat in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd herontdekt door Poolse studenten.

Historie met Duitse roots

Het verhaal van dit hostel staat niet op zichzelf. Wie iets van het Poolse woiwodschap (provincie) Neder-Silezië wil begrijpen, moet naar de historie kijken. Want lange tijd was Neder-Silezië niet Pools, maar Duits. Vanaf 1741 was het samen met Opper-Silezië een Pruisische provincie en later een deel van het Duitse Keizerrijk. Na de val van nazi-Duitsland werd Neder-Silezië bij Polen gevoegd en – nadat de oorspronkelijke bewoners waren gevlucht of verdreven – herbevolkt met Polen. Vandaar dat veel plaatsen vóór de oorlog andere, Duitse namen hadden. Voor de fietser is het moderne Silezië in ieder geval een speeltuin die nog weinig bewoners van de Lage Landen hebben ontdekt. En die onbekendheid is, zo merken we, onterecht.

Geheimzinnige Walen

Het moet gezegd worden; zeker in het zuidelijke, bergachtige deel, heeft Neder-Silezië iets sprookjesachtigs. Erosie heeft hier een merkwaardig landschap gecreëerd. Rotsblokken die zich tegen elkaar aanschurken, of boven op elkaar balanceren. We testen een grote wiebelrots uit door erover te rennen. En inderdaad, de grote, tonnen wegende rots begint lichtjes heen en weer te bewegen. Doe je dit met tien man, dan…

In dit bergachtige landschap lieten Walen vanaf ongeveer de 12e eeuw geheimzinnige tekens achter, die de lokale bevolking vaak niet wist te ontcijferen. Tekens die je vandaag de dag nog steeds kunt tegenkomen. De Walen werden vanwege hun geologische kennis naar Silezië gehaald om bodemschatten op te sporen. IJzererts, koper, goud, zilver, noem maar op. Het was een gesloten gemeenschap, met eigen rituelen. Tegen buitenstaanders lieten ze weinig los. Spreken is zilver, zwijgen is goud. Tijdens hun zoektochten kregen ze hulp van toverstokjes, die tot hun uitrusting behoorden.

De Vallei van Paleizen en Tuinen

Meer naar het oosten, richting de stad Jelenia Góra, belanden we in een ander sprookje. We fietsen door de Vallei van Paleizen en Tuinen, mét uitzicht op het Reuzengebergte (Karkonosze-gebergte). Die vallei was ooit een speeltuin van de adel. De ene nobele na de andere liet er een fraai optrekje neerzetten. En als je kasteel of landhuis geen uitzicht had op de 1603 meter hoge Schneekoppe (Tsjechisch Sněžka, Pools: Śnieżka ), de hoogste berg van het Reuzengebergte op de grens met Tsjechië, dan hoorde je er niet echt bij. Sommige kastelen in de vallei staan zo dicht bij elkaar, dat je makkelijk vanuit het ene kasteel naar je buurman-kasteelheer of -vrouwe kunt zwaaien.

De kastelenconcentratie in de vallei, met bijna 30 bijzondere monumentale gebouwen, heeft ook een link met het Huis van Oranje-Nassau. Marianne van Oranje-Nassau, ofwel Marianna Orańska in het Pools, dochter van Koning Willem I, gaf opdracht voor de bouw van Paleis Kamieniec Ząbkowicki. Het was ooit een neogotisch pareltje, dat in 1945 werd leeggeroofd door de Sovjets. Een jaar later brandde het af en verloor het nog meer van zijn glans. Momenteel wordt dit kasteel gerenoveerd en herbouwd, en zijn er rondleidingen voor toeristen.

Vergane en herstelde glorie

We zien meer voorbeelden van vergane glorie in de vallei tijdens onze fietstocht. Soms ontbreken zelfs delen van het kasteeldak. Hoeveel zo’n optrekje kost? Vier miljoen euro, horen we. Een koopje uiteraard, maar daarna begint pas het echte werk, een vele miljoenen kostende renovatie.

Maar we ervaren ook het tegenovergestelde; kastelen en paleizen die een fraai tweede leven hebben gekregen. Een voorbeeld daarvan is Slot Łomnica, ofwel Schloss Lomnitz. Elisabeth von Küster en haar man Ulrich kochten in 1991 diens oude familieslot terug om het in ere te herstellen. Geen eenvoudige opgave, aldus de kasteelvrouwe, alle kasteelromantiek ten spijt. Neem alleen al de opgave om zo’n bouwwerk te verwarmen. “In de winter sliepen de kinderen met hun wintersportkleren aan, zo koud was het binnen,” zegt ze, terwijl we met haar een rondje maken over het terrein.

Maar Elisabeth en haar gezin zetten door ondanks alle “kasteelontberingen”. Het resultaat van al dat werk is… een plaatje om te zien. Het grote kasteel van Lomnitz is omgetoverd tot een museum, het kleine kasteel tot een hotel met restaurant. Daaromheen ligt een prachtig park. En tegenover het slot, in de voormalige paardenstallen, is ook nog een tweede restaurant gevestigd. Elisabeth neemt afscheid van ons met de boodschap dat haar werk nog lang niet af is. Zo heeft ze onder meer nog plannen voor een wellness center… Voor haar is Łomnica geen project, maar een missie.

Het opgeslokte stadje

Op onze glimmende, nieuwe elektrische mountainbikes, gehuurd van de firma Ibajk, slingeren we door de vallei en fietsen door een niet-bestaand stadje. Dat klinkt wat raadselachtig, en dat is precies wat het dorp Miedzianka (voorheen Kupferberg) ook is. Het stadje lijkt na 700 jaar bestaansgeschiedenis door de aarde te zijn opgeslokt, alleen de kerk en een paar ruïnes staan er nog.

Na de oorlog speelde zich hier een geheime operatie af, geleid door het Rode Leger. In de bodem was uranium gevonden, en van 1949 tot in de jaren vijftig werd 600 ton uranium naar de USSR gestuurd. Dat gebeurde allemaal onder de dekmantel van een ‘papierfabriek’. ‘Werknemers’ van deze fictieve papierfabriek konden maar beter hun mond houden over wat ze werkelijk deden.

De mijnbouw betekende ook de ondergang van het stadje. De grond werd instabiel door de vele mijntunnels. Gedurende de jaren zestig en zeventig moesten de inwoners verhuizen en zijn de meeste gebouwen afgebroken. Wel wél bewaard is gebleven, is het lokale bier, dat nu gebrouwen wordt door Browar Miedzianka, even buiten de verdwenen stad. We smeren met deze biertjes onze kelen en laten de accu’s afkoelen. Het raadsel van Miedzianka, wat er zich allemaal precies hier heeft afgespeeld, daar komen we toch niet achter.

De Bóbr Magistrala

Tijd om weer verder te gaan. Door de Vallei van Paleizen en Tuinen kronkelt ook een speels riviertje, de Bóbr. We fietsen er een tijdje langs, over heerlijk rustige asfaltweggetjes. We zijn op het traject aanbeland van de Bóbr Magistrala, een fietsroute van 120 km vanaf de grens met Tsjechië tot aan Bolesławiec, de hoofdstad van de keramiek. Een magistrale route voor wie wil onthaasten, met een makkelijk eerste deel en een wat pittiger tweede gedeelte, met meer steile klimmetjes en fietsen over veld- en bospaden.

De kweekvijvers van Milicz

Neder-Silezië laat de volgende dag weer een ander gezicht zien. En dat gezicht lijkt een beetje op Nederland. Een vlak gebied met zo’n 300 kweekvijvers voor met name karpers in de omgeving van de stad Milicz, ten noorden van Wroclaw. Met dank aan monniken, die de vijvers vanaf de 12e eeuw aanlegden, waarbij ze gebruikmaakten van het nog steeds schone water van de Barycz-rivier. Ze creëerden uiteindelijk een van de grootste aaneenschakeling van vijvers ter wereld.

We pedaleren langs diverse vijvers. Het gebied is stil, verlaten op deze zomerse zaterdagochtend. In het voor- en najaar is er meer beweging te zien, tal van watervogels doen dan dit gebied aan tijdens hun trektocht. Met zoveel water en zoveel voedsel is het een paradijs voor zowel vogels als vogelaars. Je kunt er 276 vogelsoorten spotten. En het is dat we weten dat deze vijvers ooit zijn aangelegd, anders zouden we gezworen hebben dat het om een natuurlijk gebied zou gaan.

Het fietsen gaat makkelijk in dit karpergebied. Zeker als je het Ryszard Szurkowski-fietspad (23 km) volgt over een voormalige spoorlijn tussen Grabownica en Gruszeczka. Er is werkelijk alles aan gedaan om het de fietser naar de zin te maken. Mooie rustplaatsen, één zelfs voorzien van fitnesstoestellen, oude treinwagons, ja, ook een aquarium langs de route met karpers en andere vissen. Geen zin om te fietsen? Je kunt er ook heerlijk barbecueën op een van de picknickplaatsen. Ryszard Szurkowski, een in Polen legendarische wielrenner die in de seventies als Oostblok-amateur zijn successen boekte, had er ongetwijfeld met veel plezier overheen gefietst.

Epiloog

Wroclaw, stad van de rebelse kabouters

Het kan bijna niet anders, als toerist in Neder-Silezië kom je waarschijnlijk altijd wel een keer terecht in de provinciehoofdstad Wroclaw, die tot 1945 Breslau heette. En dat stadscentrum is verrassend leuk! We belanden er tijdens de jaarmarkt. Duizenden Polen wringen zich langs marktkraampjes en de prachtige gekleurde huizen op het middeleeuwse marktplein. Het statige universiteitsgebouw is een must-visit, evenals de kathedralen, de vele bruggen… En heel fascinerend: onder al die historische gebouwen leven meer dan 300 kabouters, die je ook her en der op straat aantreft. Ze zijn ooit ontstaan in de jaren tachtig van de vorige eeuw als een ludiek absurdistisch protest tegen het communisme, en gingen vervolgens een eigen leven leiden. Wie van deze kleine lieden houdt, kan de Wroclaw’s Dwarf Trail volgen om ze beter te leren kennen.

Info: Visitwroclaw.eu.

Info over Neder-Silezië

Algemene toeristische informatie Polen en Neder-Silezië: Polen.travel/nl.
Info Neder-Silezie: Dolnyslask.travel.
Voor fietsen en wandelen in het Reuzengebergte en Vallei Paleizen en Tuinen: Visitkarkonosze.com.
Voor een bezoek aan of overnachting in Palac Łomnica: Palac-lomnica.pl.
Rondleiding kasteel Marianne van Oranje-Nassau, Palacmarianny.com.pl.
Wij huurden in de Vallei van Paleizen en Tuinen e-bikes van de firma Ibajk. Facebook: iBAJKpl.
Fietsen langs de Bóbr-rivier: Polen.travel.
Fietsroutes rond de karpervijvers bij Milicz, Dolnoslaskakrainarowerowa.pl.
Informatie over Wroclaw, Visitwroclaw.eu.
Vliegveld Wroclaw, Airport.wroclaw.pl.
Aanrader: wij sliepen een nacht in Camp66, een uitstekende camping met heerlijk eten en winnaar van een ACSI Award 2024, Camp66.pl.

◂ Terug naar resultaten

Tekst en beeld Jessica Lokker

Noorwegen is een uitstekend land voor wandelliefhebbers. Tijdens een rondreis in Noorwegen springt er toch wel één wandeling tussenuit: de Besseggen-wandeling in Jotunheimen nationaal park.

De Besseggen in Noorwegen is een bergkam die als een natuurlijke hotdog tussen twee prachtige meren ligt: het donkerblauwe bergmeer Bessvatnet en het lager gelegen turquoise gletsjermeer Gjende. Het sterke kleurcontrast van de bergmeren is het beste te zien op een zonnige dag.

Deze wandeldag begint echter bewolkt. Ga ik echt helemaal naar boven klimmen als de zon niet verschijnt en het uitzicht gaat tegenvallen? Mopperende gedachten vullen mijn hoofd. Ik verlaat de boot die ons van Gjendesheim naar Memurubu heeft gebracht. Met zo’n veertig mensen lopen we in een menselijk treintje naar boven. Dit bevordert mijn humeur niet echt.

Twee prachtige bergmeren met contrast

Maar na de eerste klim worden we beloond met een heerlijk uitzicht op de eerste bergtoppen: Gloptinden en Besshoe. Terwijl we een eerste meertje passeren, hebben we uitzicht over het grote gletsjermeer Gjende. De turquoise kleur is zelfs zonder het zonlicht prachtig, aftekenend tegen de imposante bergen rondom het meer. Het smeltwater van de omringende gletsjers zorgt ervoor dat het Gjende-meer een troebele turquoise kleur heeft.

En hoe meer we omhoog klimmen, hoe indrukwekkender de uitzichten worden. Na enkele kilometers krijgen we ook uitzicht op het andere, hoger gelegen meer: Bessvatnet. Dit meer wordt enkel gevuld met regenwater, waardoor het een heldere donkerblauwe kleur heeft. Precies op het juiste moment dringen er zonnestralen door het wolkendek. Een adembenemend uitzicht over beide meren en op de Besseggen-bergrug is het resultaat.

Thuis van de reuzen

Home of the giants. De bergen van Jotunheimen Nationaal Park staan bij de Noren bekend als het thuis van de reuzen; zij worden Jötun genoemd in de Noorse mythologie. De hoogste bergtoppen, waaronder de Galdhøpiggen, liggen in dit deel van Noorwegen. En volgens de legendes leven deze gigantische reuzen dus in deze bergen.

De Jötun zouden de bergen zelfs in beweging brengen als ze boos zijn. Daarom durven bijgelovige Noren niet zomaar de Besseggen-wandeling te maken. En eerlijk is eerlijk; deze wandeling is niet voor iedereen weggelegd. Wanneer je online zoekt naar “Besseggen” komen er suggesties zoals “Besseggen accidents”, “Besseggen deaths” en “Besseggen dangerous” als veelvoorkomende zoektermen.

Met handen en voeten

Ik denk hierover na terwijl ik over de nauwe bergrug klim, via grote rotsblokken. Het is meer klimmen dan wandelen, dus ik kan me voorstellen dat mensen met hoogtevrees en weinig bergervaring niet vrolijk worden van dit stuk. Je moet soms handen en voeten gebruiken om vooruit te komen tijdens het klimmen. Ik vind het echter heerlijk; als een berggeit klimmen we steeds een niveautje hoger op dit steile stuk. Af en toe draai ik me om om van het uitzicht over de bergmeren en de omringende bergen te genieten.

Ik ervaar de Besseggen-wandeling niet als gevaarlijk, maar het is zeker verstandig om wandelervaring in de bergen te hebben. Bovendien kan het weer verraderlijk zijn, dus houd dit goed in de gaten. Er zijn weinig schuilplaatsen onderweg en je wilt niet in de bergen zijn tijdens een hagel- of onweersbui. Check dus van tevoren het weer en bij twijfel: niet doen.

Praktische info over Besseggen in Noorwegen

De Besseggen-wandeling in Noorwegen loopt van Gjendesheim naar Memurubu. De meeste wandelaars starten echter vanaf Memurubu, omdat dit makkelijker is met de boottocht. Wanneer je met de boottocht van Gjendesheim naar Memurubu start, voel je geen tijdsdruk om de laatste boot te halen.

De wandeltocht van Memurubu naar Gjendesheim is 14,5 kilometer lang. Het is in principe een point-to-point-wandeling. Als je geen boottocht wilt maken, zul je dezelfde route moeten lopen om naar het startpunt te gaan. Het is mogelijk om bij Memurubu te overnachten.

De Besseggen-wandeling duurt 6 tot 8 uur, afhankelijk van je conditie en het aantal pauzes. Tijdens de wandeling stijg je bijna 1100 meter.

Houd er rekening mee dat je onderweg niet de mogelijkheid hebt om eten of drinken te kopen. Neem dus zelf voldoende eten en water mee. Bij de haven van Gjendesheim is een winkeltje, maar het is handiger om van tevoren boodschappen te doen bij een supermarkt.

In principe kun je niet verdwalen tijdens de Besseggen-wandeling, want de route spreekt voor zich. Bovendien starten alle wandelaars vanaf de boot op vrijwel hetzelfde moment, waardoor je in het begin in een treintje naar boven wandelt. De markering voor deze wandeling is – net als voor andere bekende wandeltochten in Noorwegen – een rode T.

Parkeren voor de Besseggen

De bergrug Besseggen ligt in het Jotunheimen Nationaal Park. Beitostølen is het meest nabijgelegen dorp waar je onder meer accommodaties, supermarkten en tankstations vindt. Voor de Besseggen-wandeling moet je de auto bij de Long Term Parking for Gjendesbaten zetten. Deze parkeerplaats ligt bij een afslag vanaf autoweg 51. Een dagkaart voor parkeren met een auto is 150 Noorse kronen (€15 euro).

Je kunt niet bij de haven van Gjendesheim parkeren als je gaat wandelen, want de parkeerplaatsen zijn alleen beschikbaar voor kort parkeren. Vanaf de parkeerplaats voor wandelaars gaan er constant gratis shuttlebussen naar de haven van Gjendesheim.

Een bootticket voor Gjendesheim – Memurubu regelen

Het is verstandig om van tevoren online een bootticket te kopen. Online kun je namelijk zien hoeveel plaatsen er nog beschikbaar zijn. Het is ook mogelijk om een bootticket bij de haven te kopen, maar er bestaat de kans dat alles voor die dag al is uitverkocht. Een bootticket voor volwassenen (enkele reis) kost 200 Noorse kronen (€20 euro).

De meest populaire boot is de eerste boot van Gjendesheim naar Memurubu. Mensen hebben dan het meeste daglicht en genoeg tijd om te wandelen. De boottocht duurt 25 minuten.

Zie ook: Beseggen.net.

Jessica Lokker

De Brabantse Jessica Lokker is het gelukkigst als ze wandelend verhalen en foto’s kan maken in de natuur, het liefst in de bergen. Inmiddels heeft ze in heel wat landen de wandelpaden ontdekt. Op Corners of the World laat ze zien wat voor moois de wereld te bieden heeft en dat er veel meer mogelijk is dan dat mensen soms denken.

◂ Terug naar resultaten

National Park Trail (België)

Nationaal Park Hoge Kempen in Belgisch Limburg vormt het prachtige decor voor de National Park Trail, een lange-afstandswandeling van 110 km.

Voor wie dit natuurgebied nog niet kent, NP Hoge Kempen was het eerste nationale park in België. Heuvels, meren, duinen, heide en natuurlijk bossen; je komt het er allemaal tegen. Via zes toegangspoorten kun je dit uitgestrekte gebied te voet, te paard of met de fiets verkennen.

De rondwandeling heeft in het dichtbevolkte Vlaanderen iets bijzonders te bieden. Je ziet nauwelijks auto’s of gebouwen tijdens de wandeling, wat de natuurbeleving natuurlijk versterkt. De meeste wandelaars zullen de trail in vier of vijf dagen afleggen.

In december 2022 werd de route erkend als ‘Leading Quality Trail – Best of Europe’. Ook ontving ze in 2023 een nominatie voor de Wandelroute van het Jaar 2023, een initiatief van de Fiets en Wandelbeurs.

Meer info: Nationaalparkhogekempen.be.

◂ Terug naar resultaten

Vänerleden (Zweden)

De route van 640 km loopt rond het grootste meer van Zweden, het Vänern, en is de zesde nationale fietsroute van dat land. Ook is het de langste fietsroute van Zweden en de enige die rond een groot meer loopt.

Natuurlijk krijg je mooie vergezichten over het water voorgeschoteld als je de Vänerleden fietst, maar het is niet zo dat de route constant langs de oever loopt. Regelmatig doorkruis je ruige bossen en fiets je langs golvende weilanden. Soms gaat het over fietspaden, dan weer over rustige binnenwegen en gravelpaden waar je geen mens tegenkomt.

Knijp zeker in de remmen als je Sjötorp nadert, waar het Göta Kanaal begint. Schepen moeten daar maar liefst acht sluizen passeren, wat het nodige bekijks trekt. Ook Mariestad, Vänersborg en Ecopark Halle Hunneberg zijn een bezoekje waard tijdens de Tour de Vänern.

Meer info: En.vanerleden.se

◂ Terug naar resultaten

Kling-Klang, neanderthalers en Cyclingworld Europe

Tekst en beeld Stefan Maas

Op zo’n 3 uur treinen van Utrecht ligt Düsseldorf, een stad die een ontdekkingstocht te voet of per fiets meer dan waard is. Zeker als je het combineert met een bezoekje aan Cyclingworld Europe.

Als een prinsesje laat de dove bull terriër Rousey zich die avond in een fietszijspan vervoeren in de Altstadt. Ze is van het ras dat vervaarlijke vechthonden voortbrengt met gestaalde kaken. Honden waar je graag met een overdreven grote boog omheen loopt, waarbij het niet eens bij je opkomt om ze te gaan aaien. Maar in haar roze bodywarmertje en met haar vragende ogen ziet ze er net zo gevaarlijk uit als een meisje van elf met vlechtjes in het haar.

Haar baasje, een Amerikaan die in Duitsland werkt, glimlacht als hij wordt aangesproken. “Ze houdt er niet van om naar het park te lopen”, legt hij uit. “Vandaar de zijspan.” We zullen niet de eerste zijn die hem aanspreekt en zeker niet de laatste. In no time staat er weer iemand anders bij Rousey die via haar smartphone de hond aan weer iemand anders laat zien. Ga met een pitbull in een roze bodywarmer in een winkelstraat lopen en je hebt gegarandeerd aanspraak.

Drinken met neanderthalers

Maar hoe cute Rousey ook is, we zijn hier niet speciaal voor de Düsseldorfer honden. Hoog tijd om wat cultuur op te snuiven. Natuurlijk duiken we daarom enkele brouwerijen in om het lokale Altbier te proeven. Dit donkere bier van hoge gisting wordt al eeuwen in het Rijnland en Düsseldorf gebrouwen. Aan cafés overigens geen gebrek hier. De Altstadt heeft meer dan 260 cafés en pubs in de aanbieding. Die verzameling horeca wordt ook wel aangeduid als de ‘langste bar ter wereld’. Je kunt er dan ook makkelijk een dagenlange kroegentocht houden zonder ooit 2 x hetzelfde café binnen te waggelen. Zo je dat zou willen, uiteraard.

Het is nog vroeg in de middag, zodat het niet erg druk is in de cafés. Maar dat verandert in de weekends, als de neanderthalers – zo horen we – soms de binnenstad overnemen om er te gaan slempen en te zwelgen. Met name bij vrijgezellenfeesten. Deze oermensen zijn dus toch niet helemaal uitgestorven. Na de nachtelijke zuippartij gaan ze wellicht weer terug naar het Neanderthal Museum in Mettmann, niet ver van Düsseldorf. Bij Mettmann werden 160 jaar geleden de fossielen opgegraven van oermensen die toen – voor het eerst – het etiket van ‘Neanderthalers’ kregen opgeplakt.

Urban art in Düsseldorf

En wat de kunst betreft in Düsseldorf, die ligt op en vooral aan de straat. Overal zie je fascinerende muurschilderingen opduiken: van simpele graffiti tot urban art van gerenommeerde kunstenaars. De overtreffende urban art-trap is de Kiefernstraße, waar een artistieke explosie heeft plaatsgevonden. Huis na huis is voorzien van kleurrijke schilderingen; soms grappig, soms met een achterliggende politieke gedachte.

Het is allemaal ver verwijderd van de pubers die decennia geleden in het donker hun primitieve tags aanbrachten op muurtjes. Toen stond graffiti gelijk aan vervuiling, waar de lokale politie streng tegen optrad. Ik hoor met stijgende ontzetting dat er in de eighties torenhoge boetes aan Düsseldorfers zijn uitgedeeld vanwege graffiti.

Tijdens de urban art-tocht kijken ook de Säulenheiligen kijken op ons neer. Beelden op zuilen van ‘doodgewone mensen’ die ‘doodgewone dingen’ doen, creaties van de kunstenaar Christoph Pöggeler. Deze werd ongetwijfeld geïnspireerd door de legendarische pilaarheiligen, of stylieten. Asceten die hun leven als boetedoening doorbrachten op een pilaar.

De kraamkamer van techno

Stilzitten op een zuil gaat ons te ver, wij kiezen voor wat meer beweging en lopen verder. In de straatjes waaien flarden punkrock ons tegemoet. Een band test zijn apparatuur voor een concert vanavond. Düsseldorf heeft meer op muziekgebied te bieden dan je wellicht zou denken. De muziekscene van Düssel is fameus en was vaak voorzien van een avant-gardistisch sausje. Zo renden de synthesizer-heren van Kraftwerk er ooit als jochies rond en legden in hun Kling-Klang-studio de basis voor de latere techno. Maar ook bekende bands als Die Toten Hosen en DAF, ofwel Deutsch-Amerikanische Freundschaft, komen uit Düsseldorf.

Kling-Klang was ooit gevestigd in een onopvallend pand bij de Hauptbahnhof, en dan is het niet vreemd dat de band een album als ‘Trans Europa Express’ produceerde, gebaseerd op dat kenmerkende ritme van een treinrit. “From station to station. Back to Düsseldorf City. Meet Iggy Pop and David Bowie.” Tegenwoordig is vooral de Salon des Amateurs, onderdeel van de Kunsthalle, het episch centrum van de Düsseldorfer sound.

Little Tokyo

Razendsnel verplaatsen we ons in hartje Düsseldorf met onze huurfietsen. In Little Tokyo, een wijk rond de Immermannstraße met veel Japanse en ook Koreaanse immigranten, slurpen we pittige Japanse noedelsoep op. Je waant je even niet in het land van bier, sauerkraut und bratwurst, maar in een stukje Japan waar je Aziatische gerechten kunt eten. Düsseldorf kent de grootste Japanse gemeenschap van Europa, wat het gevolg is van de vele Japanse bedrijven die hier zijn of waren gevestigd.

Cyclingworld Europe

Met de fiets kunnen we makkelijk alle highlights in het centrum bezoeken. Het gaat nog sneller als we de (deels bovengrondse) metro nemen naar de andere kant van de stad voor Cyclingworld Europe in het Areal Böhler. De namen van de 6 hallen van het Areal verraden de historie van deze bijzondere locatie: Alte Schmiedehalle, Kaltstahlhalle, Alte Federnfabrik, Altes Kesselhaus, Halle am Wasserturm en Glühofenhalle. Dit was tussen 1915 en 1993 een hotspot van de Duitse staalindustrie, waar circa 2500 arbeiders ploeterden tussen de ovens.

Het vuur van de ovens is dus al een tijd geleden gedoofd en de arbeiders zijn verdwenen, maar de industriële uitstraling van Areal Böhler is intact gebleven. En dat maakt het tot een karaktervolle locatie voor een event als Cyclingworld Europe. We kijken onze ogen uit. 6 hallen tot de laatste vierkante meter bezet met fietsen in allerlei soorten en maten. Kinderfietsen, cargobikes, gravelbikes, e-bikes, toerfietsen, racefietsen, fatbikes; de halve fietswereld heeft zich hier verzameld. En buiten is een groot testterrein met pop-uptenten van de deelnemende merken en een groot parcours waar je veel vaart kunt maken.

Met 300 fietsexposanten en ruim 400 merken is er voor ‘iedereen’ wel wat te vinden. En dat is ook te merken aan het volk dat Cyclingworld trekt. Niet alleen de afgetrainde fietser die rondsnuffelt naar het allerlichtste materiaal om nog harder te gaan, maar ook de 50-plusser die op zoek gaat naar een elektrische fiets om met een bedaagde hartslag rustiek te peddelen. Later horen we dat er zo’n 25.000 fietsliefhebbers op het event in Düsseldorf zijn afgekomen. En dat was geen verrassing, gezien de drukte in de hallen van Areal Böhler.

Info Düsseldorf

Toerisme algemeen
Urban art
Cyclingworld Europe
Altbier safari

◂ Terug naar resultaten

Van Gogh Drenthe Fietsroutes

Op de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht werd deze route bekroond met de eretitel ‘Hicle Fietsroute van het Jaar 2024’. Een prachtige en enorme afwisselende route, die voor Nederlanders bovendien ‘in de eigen achtertuin’ ligt.

Er zijn vele Van Gogh-routes. Veel mensen zullen zich afvragen waarom Drenthe er ook een heeft. Want Van Gogh woonde toch immers in Brabant, België en Frankrijk? Toch verbleef de vermaarde kunstenaar ook drie maanden in Drenthe. De route laat je kennismaken met het fraaie oerlandschap waar de kunstenaar zich door liet inspireren.

Bij deze Fietsroute van het Jaar gaat het in feite om drie routes van circa 50 km, die ook als één route van 150 km kan worden gefietst. Je fietst door speelse akkers met oude brinkdorpen, bossen en drassige veengebieden, waar de natuur weer haar gang mag gaan. Het thema komt extra tot leven door mooie doorkijkpanelen en een boeiend routeboekje, vol verhalen over Vincent en de tijd waarin hij leefde.

Meer info Van Gogh Drenthe Fietsroutes: Drenthe.nl.

◂ Terug naar resultaten

Venntrilogie

De Venntrilogie is de nieuwe ‘must-walk’ in de Benelux. Over een afstand van 109 km doorkruis je de mooiste landschappen van Oost-België.

De route heeft over erkenning niet te klagen. De Venntrilogie werd op de Fiets en Wandelbeurs in Gent uitgeroepen tot Wandelroute van het Jaar 2024. En eerder al kende de European Ramblers Association (ERA) haar het prestigieuze label toe van ‘Leading Quality Trails – Best of Europe’.

Het traject loopt van het drielandenpunt met Nederland en Duitsland naar Bütgenbach. Daarbij maak je kennis met het weide- en heggenlandschap in het noorden, de moerasgebieden van de Hoge Venen en het ruige bos- en merenlandschap in het zuiden. En voor wie een uitstapje naar Duitsland wil wagen is er een grensoverschrijdende verbinding met de prachtige Eifelsteig.

Meer info: zie de website over de route.

◂ Terug naar resultaten

Tekst en beeld Jessica Lokker

Moesala mag dan wel de hoogste piek van Bulgarije zijn, de top van Vihren (of Vichren) is een stuk uitdagender. Ieder jaar klimmen Bulgaren in het holst van de nacht naar de top van Vihren om het begin van de zomer te vieren en van een prachtige zonsopkomst te genieten.

Het is zwart als inkt als we de auto parkeren bij de Vihren Hut. Enkel het licht van de sterren en een volle maan zorgen voor verlichting als we naar boven wandelen. Mijn zusje en ik lijken de enigen te zijn die naar boven gaan. Jaarlijks klimmen veel Bulgaren op 1 juli naar boven als een traditie om het begin van de zomer te vieren. Wij hebben besloten om een paar dagen eerder te gaan, hopend dat we de bergtop van Vihren in Bulgarije voor onszelf hebben.

We gebruiken de hoofdlampen en de zaklampen op onze telefoon om ons een weg door het donker te banen. Het eerste stuk is goed te doen. Hier en daar moeten we over wat grote rotsen klimmen, maar de route spreekt voor zich. We twijfelen even als we een half gesmolten ijswand moeten oversteken. Onder ons hoor ik het geluid van het stromend smeltwater.

Ik heb mijn zusje een onvergetelijke wandeltocht beloofd, maar ik krijg toch zweethanden bij het idee dat we door het smeltende ijs heen zakken. Gelukkig steken we veilig over en beginnen de contouren van de omringende bergen langzaam zichtbaar te worden.

Mysterieuze sfeer

Het laatste stuk is een stuk steiler. Twee stappen omhoog, een naar beneden. We zigzaggen over de rotsachtige bergpunt, richting de top. Als we eenmaal naast de paal met het naambord staan, merken we pas hoe koud het is. Niet voor niets betekent Vihren “wind” of “wervelwind”. Tot 1942 had de Vihren-piek zelfs de naam Eltepe, wat “piek van de stormen” betekent. Gelukkig hebben we vier lagen kleding én een thermosfles om onszelf op te warmen met hete koffie. De zon breekt door de mist en de lucht verandert in een kleurenpalet. Van roze en paars gaan we langzaam naar rood, oranje en kanariegeel. De hangende mist geeft het geheel een mysterieuze sfeer.

Na ons koffiemoment is er inmiddels genoeg daglicht om een paar foto’s te maken. We leggen onszelf vast naast het naambordje en besluiten dat we genoeg wind door onze haren hebben laten waaien. We wandelen dezelfde weg terug naar de Vihren Hut. Normaal gesproken houd ik niet zo van point-to-point-wandelingen, maar de terugweg is een totaal andere ervaring dan de heenweg in het donker.

We zien de bergmeren, de bergtoppen om ons heen. Sommige zijn nog steeds versierd met een laagje sneeuw. Wanneer we afdalen, begroeten enkele berggeiten ons. De omgeving lijkt kaal en rotsachtig, maar als je let op de details zie je veel moois om je heen. De witte edelweissbloemen, gele klaprozen en paarse viooltjes sieren het landschap.

Pas na een uur afdalen komen we de eerste wandelaars tegen. Het blijft bijzonder dat we vrijwel de hele berg urenlang voor onszelf hadden. Na zo’n 1000 meter klimmen én dalen in dezelfde ochtend hebben we wel een goed ontbijt verdiend. Gelukkig is de Vihren Hut net geopend voor bezoekers als we de parkeerplaats bereiken. Een ontbijt heeft nog nooit zo goed gesmaakt!

Info over Vihren in Pirin Nationaal Park

Met 2.914 meter hoogte is Vihren een van de hoogste bergtoppen in Bulgarije. Enkel Moesala met 2.925 meter hoogte is hoger gelegen. Bovendien is het de hoogste bergtop in Pirin Nationaal Park. Het dichtstbijzijnde dorp is Bansko.

De meeste mensen starten de wandeling naar de top van Vihren vanaf de Vihren Hut, op 1950 meter hoogte. Vanaf deze berghut wandel je in 2,5 à 3,5 uur naar de piek van Vihren. Het eerste deel gaat geleidelijk omhoog, de laatste kilometers is het flink klimmen. Tijdens deze wandeling van 7 kilometer klim en daal je meer dan 950 meter.

Je kunt ook vanaf Bansko starten, maar houd er wel rekening mee dat je dan nog eens 1.000 meter moet klimmen van het dorp naar de Vihren Hut. Het is dan beter om de wandeling over twee dagen te verdelen en in de Vihren Hut te overnachten.

Veel mensen combineren het beklimmen van de piek van Vihren met andere pieken van de Koncheto-bergrug. Je wandelt dan van de Vihren Hut naar de Yavorov Hut. Deze wandeltocht van 14 kilometer over de bergkam van Koncheto is zeker een volle dag wandelen, dus vertrek het liefst vóór de zonsopkomst zodat je genoeg tijd hebt.

De markering is een rode markering, maar in principe kun je eigenlijk niet verdwalen. De wandelroute spreekt voor zich. Als je vanaf Bansko vertrekt volg je de gele markering tot de Vihren Hut.

Het is mogelijk om bij de Vihren Hut te eten en te drinken, maar van de berghut naar de piek is er geen mogelijkheid om iets te kopen. Neem dus zelf voldoende water en eten mee.

Zie ook: Visit-bansko.bg.

Andere hikes in Pirin

De wandeling naar de Vihren-top is prachtig, maar er zijn nog meer wandelingen in Pirin Nationaal Park waar je je dagen mee kunt vermaken. Ben je op zoek naar een stevige kuitenklimmer? Wandel dan bijvoorbeeld vanaf Bansko naar de Demyanitsa Hut, richting de bergkam van Todorka. Vanaf de bergkam heb je een prachtig uitzicht op vele bergtoppen, waaronder die van Vihren. Tot slot eindig je bij de piek van Todorka. Dit is de iconische bergpiek die veel wintersporters zullen herkennen. De piek is vanaf Bansko (zo’n 1800 meter lager gelegen) al duidelijk te zien. Tijdens deze wandeling klim je zo’n 1500 meter.

Een andere mooie wandeling in Pirin Nationaal Park gaat naar Sinanitsa. Dit is vanaf Bansko een van de verst gelegen pieken in het nationaal park. Je start deze wandeling bij de Vihren Hut en wandelt via Muratov naar de Sinanitsa Gate. Dit is een van de meest pittoreske bergtoppen. Aan de voet van deze piek vind je een kleine berghut aan een helder bergmeer. Een prachtige plek om in de bergen te overnachten! De klim naar de Sinanitsa-piek gaat via grote rotsen, dus trek stevige schoenen aan en neem wandelstokken mee voor extra stabiliteit.

Tot slot kun je vanaf de Bezbog Hut veel mooie wandeltochten maken. Deze berghut ligt ook in Pirin, maar is het beste te bereiken vanaf het dorp Dobrinishte, enkele kilometers van Bansko vandaan. Ook de Bezbog Hut ligt aan een bergmeer en is het startpunt van wandelingen naar bijvoorbeeld de piek van Bezbog, Popovo Lake of de bergtop van Polezhan. De Bezbog Hut is gemakkelijk te bereiken met een skilift, al loopt er ook een wandelpad vanaf de parkeerplaats naar de berghut.

Jessica Lokker

De Brabantse Jessica Lokker is het gelukkigst als ze wandelend verhalen en foto’s kan maken in de natuur, het liefst in de bergen. Inmiddels heeft ze in heel wat landen de wandelpaden ontdekt. Op Corners of the World laat ze zien wat voor moois de wereld te bieden heeft en dat er veel meer mogelijk is dan dat mensen soms denken.

◂ Terug naar resultaten

Main Beskid Trail (Polen)

De Main Beskid Trail is voor veel wandelaars in Polen een route die je een keer gelopen móét hebben. Met een lengte van 500 km is het de langste gemarkeerde hike in de Poolse bergen; van de grens met Tsjechië naar de grens met Oekraïne. Onderweg passeer je maar liefst zes bergketens en vier nationale parken.

De hele route afleggen betekent dat je twee à drie weken op pad bent, maar je kunt de trail natuurlijk ook in delen lopen. De beste periode om te gaan is van juli tot en met september, omdat dan alle kampeerplekken en berghutten open zijn. Hoewel het een echte bergroute is, kom je nooit boven de 2.000 meter. De hoogste piek die je bedwingt is de Babia Góra, 1.725 m boven zeeniveau.

Meer info: Polen.travel.

Polen was themaland van de afgelopen Fiets en Wandelbeurs. In verband hiermee hebben we vijf mooie Poolse fiets- of wandelroutes in de schijnwerpers gezet als ‘Route van de Maand’.

◂ Terug naar resultaten

Tekst en beeld Nick Roodenburg

Of het nu de ziltige geur is van de golven die tegen de metershoge kliffen klotsen, het fenomenale uitzicht over een diep uitgesneden groene vallei, of de smaak van een vers gevangen zwarte haarstaartvis bedekt met een saus van een lokale passievrucht; op het Portugese Madeira worden je zintuigen optimaal geprikkeld. En ben je graag actief in de natuur, dan kun je je geluk op dit prachtige eiland al helemaal niet op.

Op een zonovergoten novemberdag lopen we door de hoofdstad Funchal richting onze gereserveerde tafel op het buitenterras van een lunchtent. Enkele uren geleden stonden we in alle vroegte nog in een grijs, koud en vooral regenachtig Amsterdam; een weerbeeld dat in Nederland al sinds de intrede van de astronomische herfst domineert. Dergelijke seizoenwisselingen zijn op Madeira nauwelijks waar te nemen. Met temperaturen die in de verschillende seizoenen niet veel afwijken van het jaargemiddelde van 20 graden, kun je gerust spreken van een gematigd en constant klimaat. Niet voor niets heeft Madeira als bijnaam het ‘eiland van de eeuwige lente’. Het is weliswaar Portugees grondgebied, maar kijk je op de topografische kaart, dan zal je zien dat het dichter is gelegen bij de kust van Marokko. De warme Noord-Afrikaanse wind- en zeestromingen maken van Madeira dan ook het hele jaar door een aantrekkelijke vakantiebestemming.

Smaakvolle keuken

We nemen uitgebreid de tijd om de lunchkaart door te nemen die bol staat van gerechten met bijzondere productcombinaties. Volgens Maria José, die ons vandaag in de stad als gids vergezelt, serveert het restaurant alleen verse streekproducten. En daar is een logische verklaring voor. Madeira is ontstaan door vulkanische activiteit die gepaard gaat met een uiterst vruchtbare bodem. Het geeft niet alleen de lokale boeren op hun landbouwgrond, maar zelfs burgers in hun eigen voedingsrijke achtertuin de gelegenheid diverse gewassen te verbouwen; soms op een hellinggraad die kan oplopen tot maar liefst 40%. Koppel dat aan een groeizaam klimaat en een traditionele keuken die door de eeuwen heen is verfijnd, en het fundament voor een ijzersterke gastronomie is gelegd. Probeer dan de verleiding van een driegangenmenu maar eens te weerstaan.

Stadswandeling

Na een glaasje typische Madeira-wijn als toegift, maken we ons op voor een stevige stadswandeling. Maria leidt ons langs historische bouwwerken, botanische parken, en pleinen die geplaveid zijn met zwart-witte kasseien in artistieke patronen. In Mercado dos Lavadores, een semi-overdekte markt, zijn we getuige van marktkooplui die de meest exotische fruit-, groente- en bloemsoorten aan de man proberen te brengen. Samen zijn ze goed voor een breed palet aan kleuren, dat vooral opvalt als je vanaf de balustrade op de 1^e verdieping op de kramen uitkijkt.

Openluchtmuseum

Niet ver hiervandaan eindigen we de stadstoer in Largo do Poço. Een tekst op de gevel van een metalen poort aan het begin van deze oudste en tevens langste straat van Funchal, verraadt wat we hier zullen aantreffen: de zogenoemde Portas com Arte, ofwel ‘deuren met kunst’, die uit vervallen winkels en verlaten wijken komen. Op de eerste de beste deur die we passeren, is een meisje geschilderd dat al zittend op een rotsblok de zee overziet. In haar rechterhand houdt ze een bloem vast die op zee in dezelfde vorm en kleur het zeil van een bootje moet voorstellen. Naast haar dobbert een origami-boot, het universele symbool voor hoop. Haar gelaat is niet zichtbaar, maar aan het algehele schouwspel kunnen we aflezen dat er een diepere betekenis achter de schildering zit.

Maria José legt uit dat deze is gemaakt ter nagedachtenis van een watersnoodramp die in het verleden op het eiland heeft plaatsgevonden. Door hevige regenval zijn landstreken ondergelopen en rivieren buiten hun oevers getreden. Een vloed aan regenwater sleurde alles op zijn weg mee, en liet veel huizen in Funchal onder water lopen. Zo schuilt er achter elke deurschildering in dit langgerekte openluchtmuseum een verhaal. De straat kenmerkt zich verder door zijn ongedwongen sfeer en de aanwezigheid van gezellige cafés, restaurants en boetiekjes.

Wandelparadijs

Tik ‘Madeira’ in als trefwoord in je zoekmachine, en de term ‘wandelparadijs’ verschijnt gegarandeerd als een van de eerste resultaten op je beeldscherm. Tegenwoordig misschien een ietwat afgesleten woord, maar met een totale lengte van circa 3.000 kilometer aan bewegwijzerde wandelroutes, is het in dit geval zorgvuldig gekozen. Het routenetwerk op Madeira is onderverdeeld in twee niveaus: Levadas, de wandelingen zonder al te veel hoogteverschillen, en Veredas, de wat zwaardere tochten in de hoger gelegen gebieden. Binnen laatstgenoemde categorie zijn de Caminhos Reais het populairst. Deze ‘koninklijke paden’ zijn ooit uit opdracht van gouverneurs en andere prominente personen aangelegd om dorpen onderling én met Funchal te verbinden. De meest iconische ‘royal hike’ is Caminho Real N 23. Dit pad loopt langs de volledige omtrek van het eiland over hoge kliffen en als een spelonkachtige voetgangerstunnel dwars door steile rotswanden heen. Tijdens deze reis houden wij het echter bij een Levada-wandeling, waarvan het startpunt op zo’n 800 meter boven zeeniveau ligt in het noordelijke dorpje Ribeiro Frio.

Woud met vele gezichten

De autorit naar Ribeiro Frio is een traktatie op zich. Niet ver buiten de stadsgrenzen van Funchal belanden we in het ongeveer 20 miljoen jaar oude Laurissilva-woud, een subtropisch regenwoud dat qua oppervlakte een vijfde van het eiland beslaat. De herfstkleuren zijn nog volop aanwezig; het felle zonlicht geeft de geel-, rood-, en oranjekleurige bladeren aan de loofbomen een mooie, warme gloed. Regelmatig vragen we de chauffeur voor ons te stoppen om beelden te schieten van de fotogenieke plekken die we onderweg tegenkomen. Volgens hem zien veel toeristen gelijkenissen met een woud uit het land waaruit zij afkomstig zijn. Onze oosterburen bijvoorbeeld met het Zwarte Woud, de Fransen met het regenwoud in het departement Réunion midden in de Indische Oceaan, en Amerikanen met het Hoh-regenwoud in de staat Washington. Laurissilva blijkt een woud met meerdere gezichten.

Wandelen langs irrigatiekanalen

Eenmaal gearriveerd in Ribeiro Frio volgen we de houten wegwijzers waarin de naam van het eindpunt Balcões en routenummer PR11 zijn gegraveerd. De route is daarmee uitstekend bewegwijzerd, al zou je die evengoed kunnen uitlopen door enkel de ‘levadas’ aan te houden. Deze smalle irrigatiekanalen zijn in de 15^e eeuw door de eerste eilandbewoners gebouwd om water van het noorden naar het drogere zuiden te geleiden. Voor een lange tijd waren de levadas eigendom van privépersonen en moesten eilandgenoten hen betalen voor het gebruik van water. Pas vanaf begin 20^e eeuw kwamen de levadas in handen van de overheid en werd de watervoorziening centraal gereguleerd. Maar wiens bezit de kanalen ook zijn of waren; de bladeren van de laurierbomen spelen allicht de belangrijkste rol in de wateraanvoer op Madeira. Het woud bevindt zich namelijk grotendeels in het mistgebied. Het water van de mist condenseert op de laurierbladeren en vult zo de bronnen en beken aan. Dit proces voorziet niet alleen 60% van het eiland van drinkwater, het levert ook nog eens schitterende wandelroutes langs de kanalen op.

Magisch landschap

Het onverharde pad is prima begaanbaar en hoofdzakelijk vlak. Zo nu en dan vinden we voorbijgaande voetreizigers op onze weg, maar van drukte is geen sprake. Voor wie graag meditatief wandelt, lijkt dit de ideale plek; je kunt volledig in jezelf en de omgeving opgaan. Naast laurierbomen, wandelen we langs een scala aan plantsoorten dat elders in Europa moeilijk kan gedijen. Een opvallende verschijning is de baardkorstmos, bijgenaamd Old Man’s Beard, die groeit als ministruik of een soort kwastje aan de schors van boomstammen en takken. De baardkorstmos voelt als een zacht tapijt aan en is vrij elastisch. Vroeger werd die onder andere gebruikt voor het filteren van water en het maken van vuur. Nu hangen ze tijdens de kerst als versiersels in huizen en winkelstraten. Het ‘magische gevoel’ dat deze periode bij mensen kan oproepen, welt op dit overwegend dichtbegroeide wandelpad ook bij ons op. Af en toe duikt er plots een doorkijkje op dat een fenomenaal vergezicht geeft. Het landschap dat zich dan ontvouwt, doet met landbouwterrassen die zich uitstrekken over de grillige berghellingen meer Aziatisch dan Europees aan.

Balcões

Eersterangs plekken aan de reling van het balkon bij het Balcões-uitkijkpunt bieden ons een panoramisch uitzicht over de diepgroene Ribeira da Metade-vallei. Boven een dun laagje sluierbewolking steken spitsige bergtoppen uit, waaronder die van het hoogste punt van het eiland op 1.862 meter: de Pico Ruivo. Op melodieuze klanken van diverse inheemse vogelsoorten na, heerst er een serene rust. Dankzij een kraakheldere lucht aan de kustzijde kunnen we vanaf een verhoogd rotsplateau in de verte de azuurblauwe oceaan zien liggen. Dit sprookjesachtige decor nodigt uit om uren voor ons uit te staren en onze gedachten de vrije loop te laten.

Uitdagend

Voor wie nog net even wat meer uitdaging zoekt, is een ‘downhill’ met een elektrische mountainbike een absolute aanrader. Op 1.412 meter hoogte in de bergpas van Poiso dalen we in eerste instantie geleidelijk af richting zeeniveau. Vanuit een dichtbeboste omgeving komen we ineens op een uitgestrekte vlakte bezaaid met laag struikgewas terecht. Sporadisch fietsen we kuddes schapen tegemoet die wat verdekt staan opgesteld achter zwerfkeien en liggende boomstammen. Nadat we onszelf zonder al te veel inspanning hebben voortbewogen door de pedalen telkens licht aan te duwen, zorgt een steile afdaling over een smal, modderig en slingerend paadje voor de ultieme adrenalinekick.

Een canyoning-toer markeert het slotstuk van de reis. In een strak wetsuit trekken we door een kloof waar ijskoud bergwater doorheen stroomt. Na ruim twee uur klauteren, springen, glijden, zwemmen en abseilen denken we heel wat kilometers te hebben afgelegd. Het blijken ‘slechts’ 700 meters te zijn. Canyoning kun je op Madeira al bestempelen als een activiteit voor de ware sensatiezoeker, laat staan in Brazilië, waar je volgens de instructeurs krokodillen en slangen van je af moet slaan om de finishlijn te bereiken.

Perfectie

Bij aankomst op de luchthaven vangen we, tussen een grote schare mensen die zich voor de vertrekhal heeft verzameld, een glimp op van het marmeren standbeeld van Cristiano Ronaldo. De van Madeira afkomstige topvoetballer en het eiland hebben iets gemeen. Ze stijgen letterlijk en figuurlijk tot grote hoogte en naderen de perfectie; Ronaldo op het voetbalveld, Madeira op het gebied van natuur en recreatie. Ronaldo mag dan wel een wereldster zijn, Madeira heeft zijn beroemdheid niet nodig om zichzelf als reisbestemming op de kaart te zetten.

Informatie Madeira

Vervoer
Vanuit Amsterdam vertrekken dagelijks vluchten via Lissabon naar Madeira met TAP Air Portugal: www.flytap.com

Verblijf
Hotel Quintinha de S. João: www.quintinhasaojoao.com

Meer reisinformatie
Toerisme Portugal: www.visitportugal.com
Toerisme Madeira: www.visitmadeira.com