Het Dommelpad (125 km), genomineerd voor de Wandelroute van het Jaar 2025, is een perfecte route voor een onvergetelijk meerdaagse avontuur, met alles wat je zoekt in een wandeltocht.
Je hebt de keuze: loop stroomafwaarts, beginnend bij de bron van de Dommel bij Peer, België, en volg de rivier naar het eindpunt in Den Bosch, of kies voor de route stroomopwaarts, van Den Bosch naar Peer. Bij de eerste variant dompel je jezelf onder in het fascinerende verhaal van de watermolens, terwijl de tweede een rijke geschiedenis van erfgoed en natuur vertelt.
Onderweg wandel je langs de kronkelende rivier, ontdek je historische watermolens, verken je het Van Gogh Nationaal Park en raak je verloren in de schoonheid van de Brabantse natuur — allemaal hoogtepunten die deze route tot een must-walk maken.
Meer info: Visitbrabant.com.
Tekst: Stefan Maas Beeld: Stefan Maas/Judith van Bilsen
Voor de Noorse fjorden hoef je geen promotiecampagne meer op te starten. Niet alleen kun je dat adembenemende landschap vanaf het water bewonderen, maar ook van bovenaf zónder dat je een vliegticket hoeft te kopen. Hicle maakt drie dagwandelingen in de Noorse bergen langs de onbetwiste koning der fjorden: de Sognefjord.
De vlag van het Noorse postbedrijf wappert strak in de wind, terwijl de boot voortploegt over het water van de Sognefjord. Waait het nu zo hard, of vaart de stuurman nu zo snel? Ik kom er maar niet achter. Op het dek houden enkele toeristen zich staande in de luwte van de scheepsbrug. Ze genieten. De rotswanden die steil omhoog rijzen, bomen die zich op de iets vlakkere plekken aan de kliffen vastklampen, en ja, heel hoog zien we zelfs vlekjes sneeuw die de Noorse zomer hebben overleefd. Alles komt overeen met de bekende, adembenemende plaatjes van de fjorden, beelden die de wereld hebben veroverd.
Af en toe meren we aan bij een dorpje, soms voorzien van een bijpassend kerkje. Eén of twee passagiers stappen uit en nemen plaats in een streekbus. Je zou bijna denken dat buschauffeur in het fjordengebied een heel ontspannen job is: een paar stops per dag, geen files. Onthaasten is hier niet nodig – onthaast is de standaardmodus. Maar we zijn hier niet speciaal gekomen voor een cruise door de fjord — hoe betoverend mooi die ook is. Ons kompas wijst omhoog; naar ruige paden en weidse uitzichten. Naar hikes over de bergen die hier trots boven de fjorden uittorenen.
De scheepsmotoren komen tot rust bij Sogndalsfjøra, het eindpunt van onze boottrip. Daarna is het nog een kilometer of 10 naar Vesterland Feriepark in Kaupanger. Verscholen tussen geurige dennenbomen liggen daar 107 charmante hutten in typisch Noorse stijl. Vanuit dit knusse verblijf stap je zó de natuur in. Perfect voor wie de omliggende bergen al wandelend wil ontdekken en zich even helemaal onder wil dompelen in de rust van het Noorse buitenleven.
Op naar Storehaugen
Storehogen of Storehaugen (ofwel: ‘de grote bergtop’) is de crème de la crème van de berghikes in Kaupanger, lees ik. Maar voor we op die 1169 m hoge berg staan, moeten we natuurlijk behoorlijk klimmen. Niet ver van het Feriepark, tussen het mos, het glinsterende natte gras en de bomen, kronkelt een bruin paadje, als een geheim spoor uit een sprookje. Het is hier stil. Geen wandelaars, geen hert kijkt op, ja, zelfs de vogels lijken hun adem in te houden. We zitten weliswaar buiten het hoogseizoen, maar ook op een mooie zondag zal het hier niet druk zijn. Op de parkeerplaats bij de geasfalteerde weg, het officiële startpunt van de route, is plaats voor amper drie auto’s.
Af en toe wijkt het groen. Het zijn doorkijkjes naar het blauwe lint van de Sognefjord, dat al eeuwenlang een belangrijke handelsroute is. Gevormd door het brute geweld van gletsjers tijdens ijstijden, reikt de fjord indrukwekkend diep het binnenland in – tot wel 200 kilometer vanaf de kust. Langs de zeearm ontstonden kaupangs, handelsplaatsen, wat meteen ook de herkomst van de naam Kaupanger duidelijk maakt.
Verlaten tv-toren
We hiken verder omhoog. De bomen om ons heen krimpen gaandeweg tot ze helemaal verdwijnen, we krijgen een steeds weidser uitzicht. Druppels glijden van mijn bril af. Geen verrassing; de Noorse buienradar had deze natte omhelzing al voorspeld. Een ding is zeker: we houden het de komende dagen zeker niet droog. Het pad verandert in een mozaïek van stroompjes die zich langs en over mijn schoenen een weg naar beneden zoeken.
Uiteindelijk duikt het silhouet op van de tv-toren op die op de berg is neergezet. We strijken er een uur later neer, om – beschut tegen de wind – een paar boterhammen eten. Vreemd, zo’n geavanceerd, verlaten gebouw vol zoemende machines dat in the middle of nowhere staat. We genieten van het uitzicht tot een koude wind ons weer naar beneden dwingt, dit keer via een smalle weg die vanaf de toren langs het lokale vliegveld loopt: luchthaven Sogndal Haukåsen.
Vol verwachting koersen we af op die luchthaven, in de hoop daar een koffietentje te vinden, of zelfs maar een simpele koffie-automaat. Reizigers moeten immers toch eten en drinken. Maar blijkbaar is de klandizie hier zo beperkt dat zelfs een automaat niet renderend is. De vertrekhal telt welgeteld 1 incheckbalie en welgeteld 1 aanwezig personeelslid, dat welgeteld 1 passagier incheckt, een proces dat maar een halve minuut duurt. Gelukkig is dat personeelslid bereid om voor ons koffie te regelen bij haar collega’s, free of charge. We zinken weg in de comfortabele luchthavenstoelen. Koffie, wat een service! Waar een mens al niet blij om kan worden.
Kaupanger City
De komende dagen hebben we alle tijd om Kaupanger beter te leren kennen. Amper 900 zielen telt het plaatsje, maar die hebben dan wel de beschikking over verrassend veel voorzieningen. Niet alleen kan de jeugd terecht bij Kaupanger Idrettslag (sportvereniging), er is ook een paardencentrum met drafbaan, een padelhal, een pump-track, een frisbeepark en een sportwinkel met de merkwaardige naam ‘Chicks with discs’. En bij Extra Kaupanger en Europris Sogndal kun je niet alleen terecht voor dagelijkse boodschappen, maar ook voor schoenen, T-shirts, vishengels, broeken, kooktoestellen en andere attributen die je wellicht bij het inpakken vergeten bent.
Toeristen zullen vooral het lager gelegen deel van de stad bezoeken, het gebied rond de haven, waar ook de Staafkerk van Kaupanger uit de 12de eeuw is te vinden. Een staafkerk (Noors: stavkirke) is geheel uit hout opgetrokken en voorzien van een typisch Scandinavisch design. Een infobordje bij de kerk vermeldt trots dat dit de grootste staafkerk is van de regio Sogn og Fjordane. Een paar honderd meter verderop, aan het water van de fjord, ligt het Sogn Fjordmuseum, voorzien van een collectie historische boten. En ben je in een romantische bui of wil je mijmeren bij een mooi fjordpanorama, maak dan de korte hike Kaupangerholten, die even buiten de bebouwing begint en je naar fraai uitkijkpunt leidt.
De Haugmelen hike
We laten Kaupanger even voor wat het is, Store Haugmelen (ofwel: ‘de grote kale bergkam’) wacht op ons. Vanuit het Feriepark lopen we ‘s ochtends langs de boerderijen en weilanden omhoog; eerst over een asfaltweg, daarna slaan we een grindweg in die makkelijk begaanbaar is. Het fungedeelte begint pas als we die grindweg verlaten. In het bos loopt een pad steil omhoog, alleen begaanbaar voor wandelaars en avontuurlijke 4×4-bestuurders, tot we bij enkele houten huisjes komen, omringd door lage stenen muurtjes. Er komt geen rook uit de schoorstenen, er klinken geen stemmen. Als er mensen in die huisjes wonen, dan weten die zich heel goed te verstoppen.
Achter de huisjes loopt het pad verder en kronkelt het omhoog tegen de bergkam op. Een vermoeiend laatste stuk, dat nooit lijkt te eindigen. We ondergaan het bekende bergwandelaarsyndroom. Elke keer als we denken dat we eindelijk de top hebben bereikt, duikt er een nieuwe top op. Ook heeft de regen ons weer gevonden. Onze waterdichte schoenen blijken niet helemaal bestand tegen deze nieuwe aanval: langzaam voel ik voorkant van m’n sokken vochtig worden.
Als ‘de grote kale bergkam’ uiteindelijk is overwonnen, sta ik op 1172 meter hoog boven de Lustrafjorden en de Ardalsfjorden, twee zij-armen van de Sognefjord. Zelfs in het sombere licht van een regenachtige dag, met donkere wolken en grijzige mistflarden, is het uitzicht verbluffend. Het is niet zo vreemd dat in dit bergachtige land met zijn grillige rotsformaties en stille naaldbossen, zijn eenzame fjells (boomloze hoogvlakten) en fjorden, de mythes over trollen zijn ontstaan. Met wat fantasie ontwaar je die versteende wezens in het landschap. Die avond, na een lange afdaling en circa 20 km wandelen, nemen we niet eens meer de moeite om in het restaurant van het Feriepark te gaan dineren. It’s pizza time op de zitbank.
Omhoog naar Hesteggi
De volgende dag hebben we een afspraak met bergtop nummer 3: Hesteggi (907 m), ofwel puntige paardenkam, de laatste Kaupanger-top die we aandoen. Vanuit het Feriepark lopen we via het bos eerst naar De Heibergske Samlinger – Sogn Folkemuseum, een van de oudste en grootste cultureelerfgoedmusea van Noorwegen. 40 historische, houten gebouwen, daterend uit de periode van de middeleeuwen tot aan de 20e eeuw, illustreren het leven van vroegere generaties in Sogn. Aangrenzend is een modern gebouw waar je exposities kunt bewonderen. Grondlegger van het erfgoedmuseum is Gert Falch Heiberg, die in 1909 zijn privécollectie schonk aan de Historische Vereniging voor Sogn.
Vanaf het museumterrein hoef je alleen maar de weg over te steken om op het traject te komen van de hike naar Hesteggi. Een goed onderhouden grindpad brengt ons steeds hoger. Evenals bij Haugmelen begint het fungedeelte pas echt als we het grindpad verlaten en we een smal spoor volgen dat over de bosvloer kronkelt. Een minikudde schapen kijkt ons verbaasd aan als we plots voor ze staan. De dieren twijfelen: wegvluchten of… met behoud van waardigheid doorstappen? Ze komen zelfs even naar ons toe, ruiken aan onze regenjassen en tassen. Zijn deze bosschapen dan zo gewend aan mensen of liggen hun stresslevels gewoon wat lager dan bij hun weidecollega’s? Uiteindelijk wint de angst het van hun trots. Ze trekken een sprintje, weg van die wandelaars.
Het geklauter over wortels, stenen en rotsen brengt ons naar een fantastisch uitzichtspunt, waar je diep onder je Sogndalsfjøra ziet liggen, als een miniatuurstadje aan het water. De wolken wijken en voor het eerst die dag glijdt het zonlicht over het landschap. Weer zo’n fantastisch fjordpanorama! Maar we zijn er nog lang niet; de top van de puntige paardenkam ligt hoger en is alleen bereikbaar via – opnieuw – een steil klauterpad. Eenmaal boven vinden we een rood tasje met daarin een boekje. Natuurlijk schrijven we daar onze namen in. Al is het maar voor het geval iemand niet wil geloven dat we op de Hesteggi zijn geweest.
Info:
Ernaartoe
Wij gingen vanuit Bergen met de veerboot naar de gemeente Sogndal, een prachtige tocht door de Sognefjord. Er zijn diverse veerdiensten die verbindingen aanbieden vanuit Bergen. De belangrijkste aanbieder op deze route is Norled, dat dagelijks expressboten inzet. De overtocht duurt ongeveer 4 uur en 50 minuten. Tickets kosten doorgaans rond de 2175 Noorse kronen (ca.180 euro) per persoon voor een retourtje, al kunnen de prijzen variëren.
Norled.no
Overnachtingen
Onze uitvalsbasis voor de daghikes was Vesterland Feriepark, even buiten Kaupanger. Afgezien van 107 hutten, biedt het Feriepark eveneens hotelkamers en appartementen aan, plus een aantal kampeerplaatsen. Ook beschikt het complex over een overdekt speelterrein, een indoor zwembad, restaurant, gym, squash, golfsimulator en elektrische (huur)fietsen. Kaupanger ligt op circa 10 minuten wandelen. Je kunt dan gebruikmaken van een binnendoorweggetje langs het Kaupanger sportcomplex.
Vesterland.no
De Heibergske Samlinger – Sogn Folkemuseum
Op 5 minuten wandelen van Vesterland Feriepark vind je De Heibergske Samlinger, ofwel de ‘Collectie van Heiberg’. Het openluchtgedeelte omvat 40 historische gebouwen uit de regio Sogn en een museumboerderij, inclusief levende dieren. Verder is er een modern hoofdgebouw met exposities over het leven van vroegere generaties in deze streek. Tickets kosten 130 Noorse kronen (ca. 11 euro), voor kinderen tot en met 17 jaar is de entree gratis.
Misf.no
Mee op groepsreis
Wil je ook op wandelreis in dit gebied in Noorwegen en gezellig met een groep mee? Dat kan met Vita Walking. Zij organiseren regelmatig wandelreizen in Noorwegen. Volledig verzorgd en in kleine groepen (van max. 10 personen).
Vitawalking.nl
Fotogalerij
Route Vesterland Feriepark naar Haugmelen (10,7 km enkeltje)
Rondje Storehaugen via de luchthaven
Rondje Hesteggi vanaf Vesterland Feriepark
Deze Zweedse route van 220 km is niet alleen Fietsroute van de Maand april, maar ook de Hicle Fietsroute van het Jaar 2025. Op de afgelopen Fiets en Wandelbeurs in Utrecht ontvingen vertegenwoordigers van de kanalleden de felbegeerde Hicle-award.
De Göta kanalleden loopt van Sjötorp aan het Vänermeer naar Mem aan het meer Slätbaken, dat uitmondt in de Oostzee. Alhoewel je steeds het kanaal volgt, is er steeds weer iets nieuws te zien. Met name de 58 sluizen zijn een enorme bezienswaardigheid; soms zijn er meerdere sluisdeuren achter elkaar, waardoor de boten trapsgewijs omhoog en omlaag worden gebracht.
Langs het kanaal liggen gezellige koffieplekken, met huisgemaakte taarten, en ijssalons. Het landschap is mooi en gevarieerd, van lange bomenlanen en bossen tot weilanden, en natuurlijk het heerlijke rustgevende water. Sommige meren kun je ’s zomers oversteken met de boot, ook kun je een stukje meevaren door de sluizen. De dorpen en stadjes hebben interessante musea. De fietspaden zijn zeer goed en grotendeels vrij van gemotoriseerd verkeer.
Meer info: Gotakanal.se.
De keuze was niet zo moeilijk: Ieperboog Oost, de Hicle Wandelroute van het Jaar 2025, is de nieuwe Route van de Maand op Hicleholidays.com.
Op de Fiets en Wandelbeurs in Gent ontvingen vertegenwoordigers van Westtoer, de beheerder van het netwerk, de felbegeerde award voor de ‘beste wandelroute van de Benelux’.
Met 256 km aan wandelwegen en paden is dit vijftiende netwerk meteen het grootste van de provincie West-Vlaanderen. Wijngaarden, UNESCO-Werelderfgoed, gevarieerde landschappen, historische sites en slagvelden van WO I kenmerken Ieperboog Oost. De vocht- en scheurvrije wandelkaart bevat, naast veel informatie, 7 bewegwijzerde suggestielussen van 6.2 tot 17.6 km, waaronder de nieuwe route Legacy of Passchendaele.
Meer info: Visitwestvlaanderen.be.
In de Duitse deelstaat Baden-Württemberg is een heerlijke route uitgezet voor gravelgrinders: de Nature Parcs Gravel Crossing.
De route doet haar naam alle eer aan, want tijdens de tocht (690 km) van Mannheim naar het Zwitserse Basel doorkruis je vier natuurparken: Neckertal-Odenwald, Stromberg-Heuchelberg, Midden/Noord-Schwarzwald en het Zwarte Woud.
Onderweg fiets je onder meer door bos- en weidelandschappen, kijk je uit over het Odenwald en de Rijnvallei en beklim je de Feldberg – de hoogste berg van het Zwarte Woud. Elke etappe eindigt in een stad met verschillende overnachtingsmogelijkheden. Langs de route zijn ook veel Bed & Bike gecertificeerde accommodaties te vinden en in sommige gebieden kun je terecht bij trekkingskampen of campings.
Meer info: Tourismus-bw.de.
Duitsland is in 2025 themaland van de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht. Gedurende vier maanden besteden we in de Route van de Maand aandacht aan de mooiste fiets- en wandelroutes bij onze oosterburen.
Opnieuw staat een Duits wandelpad in de schijnwerpers bij de Route van de Maand: de Qualitätsweg Harzer Hexen-Stieg (94 km).
Tijdens de tocht van het vakwerkstadje Osterode in Nedersaksen naar Thale in Saksen-Anhalt maak je kennis met het gevarieerde en wat mystieke landschap van de Harz, het meest noordelijk gelegen middelgebergte van Duitsland. Hoogtepunt van de wandeling in 5 etappes is de beklimming van de 1.141 meter hoge Brocken.
Volgens de overlevering vierden heksen tijdens de Walpurgisnacht (30 april-1 mei) hun sabbat op deze berg, vandaar de ‘Hexen’ in de naam van de route. Vanaf de Brocken heb je een spectaculair uitzicht over Harz Nationaal Park, met gemengde en naaldwouden, rotsachtige kloven en oude heidevelden.
Wie geen zin heeft in al dat klimwerk, kan de top overigens omzeilen door voor een zuidelijke routevariant te kiezen.
Info: Wanderbares Deutschland.
Duitsland is in 2025 themaland van de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht. Gedurende vier maanden besteden we in de Route van de Maand aandacht aan de mooiste fiets- en wandelroutes bij onze oosterburen.
De uitverkoren Route van de Maand is dit keer te vinden in Duitsland, het themaland van de Fiets en Wandelbeurs 2025 in Utrecht. In de wijnstreek Saale-Unstrut in de deelstaat Saksen-Anhalt loopt de Bad Kösen Weinbergsweg, die je meeneemt in de wijngaarden langs de rivier de Saale.
De Bad Kösen Weinbergsweg is zeker geen moeilijke tocht; het is een wandelrondje met een lengte van 11 km zonder al te grote hoogteverschillen. Het meest logische startpunt is het treinstation in Bad Kösen, waarna je in eerste instantie langs de oever van de Saale loopt.
Natuurlijk is een wijnwandeling nooit compleet zonder de godendrank ter plekke te proeven. Het staatswijnhuis Kloster Pforta is de aangewezen stop om kennis te maken met regionale wijnen als Pinot Blanc of Riesling.
Een andere highlight onderweg is de gedenksteen voor prins Heinrich Reuss. Vanaf dat punt heb je een prachtig uitzicht over de Saale-vallei. Via een pad langs de bovenrand van de wijngaarden gaat het vervolgens terug naar Bad Kösen.
Zie ook: Komoot.com
De Grensroute betekent zoveel als fietsen langs de Dodendraad, die tijdens WO I als versperring was aangebracht op de grens van België met Nederland. Dat klinkt allemaal heel naargeestig, maar dat is het in de 21e eeuw niet meer. Tijdens deze route trap je 540 km weg op verkeersluwe weggetjes en fietspaden en geniet je van de rijke natuur in de grensstreek.
De Duitsers brachten de draad aan om te voorkomen dat mensen en goederen de Belgisch-Nederlandse grens passeerden. Er stond zo’n 2000 Volt op, een dodelijke lading, en de versperring eiste dan ook vele levens. Na de oorlog is de Dodendraad uiteraard verwijderd, maar toch is ze nog steeds in het landschap zichtbaar door 26 reconstructies die verspreid zijn geplaatst.
Na de start op het Drielandenpunt bij grenspaal 1, kronkelt de Grensroute overwegend over Belgisch grondgebied. Je doorkruist het heuvelland, fietst langs de Maas in Belgisch Limburg, passeert highlights als de Achelse Kluis, zoeft over het Bels lijntje om vervolgens Antwerpen en het rustieke Zeeuws-Vlaamse polderlandschap te doorkruisen. Het eindpunt is grenspaal 369 bij Cadzand-Bad, de laatste grenspaal tussen beide landen.
Info Grensroute:
De herfst is gearriveerd en dat is wellicht wel de beste periode voor een verfrissende wandeling in de bossen en over de heide. Het Voetstappenpad (25 km) is daarvoor een echte aanrader. De route laat je kennismaken met de gevarieerde natuur rond Hilversum.
Betonnen markeringen
De historie van het Voetstappenpad gaat terug tot 1938. Vanaf dat jaar zijn er door 12 werkloze jongeren – in het kader van de werkverschaffing – betonnen markeringen neergezet met daarin een witte voetafdruk. Die markante markeringen, in combinatie met de natuur, geven een uniek tintje aan deze wandeling rond de Mediastad.
Al lopende passeer je diverse natuurgebieden, zoals het Corversbos, het Spanderswoud, de Westerheide, Zuiderheide, de bossen bij Lage Vuursche en de Hoorneboegse Heide. Afgezien van een traject door Hilversum, loop je altijd in de natuur. Soms kom je daar oog in oog te staan met de stoere Schotse Hooglanders en de witte Charolais runderen, die daar vrij rondlopen. In het noordelijk deel van het Voetstappenpad doemt de Hilversumse mediatoren op, die bij een vrij uitzicht al van veraf zichtbaar is.
Route van de Maand – september ’24
Tussen Maasmechelen en Antwerpen slingert de Kempenroute (213 km), een van de negen icoonfietsroutes die Vlaanderen rijk is.
De grensoverschrijdende streek de Kempen is een landelijke regio met relatief veel bossen. Maar de route voert je ook langs kanalen en oude mijnsites en terrils (bergen van steenafval), zoals het Thor Park van Waterschei, de C-mine in Winterslag, De Schacht in Heusden-Zolder en be-MINE in Beringen. En natuurlijk zijn er tal van cafés in de dorpjes, waar fietsers hun dorst kunnen lessen met Belgisch speciaalbier.
Een van de letterlijke en figuurlijke hoogtepunten is het Fietsen door de Bomen in Bosland, waarbij je tussen de boomtoppen een hoogte van tien meter bereikt. Meer weten over de Kempenroute? Lees dan de Hicle-blog over dit onderwerp.