Groen op reis door Opper-Oostenrijk

Fietser zit op een muurtje langs de Donau in Opper-Oostenrijk

Tekst Stefan Maas Beeld: Stefan Maas/Raymond Boekhout

Milieuvriendelijk op reis? Het kan en zo moeilijk is het ook weer niet. Stefan Maas en Raymond Boekhout maakten een rondje door de deelstaat Opper-Oostenrijk (Oberösterreich) met de e-bike, trein, pontje, boot en kabelbaan.

‘Donau so blau, so schön und blau. Durch Tal und Au wogst ruhig du hin.’ Johann Strauss II had gelijk toen hij deze tekst neerpende. Al is de Donau nu even niet blauw, maar glimmend zwart, terwijl half-verlichte rondvaartboten erover rondtuffen in het maanlicht.

We wandelen langzaam over het fietspad langs de oever. Na een 8 uur durende treinreis vanuit Utrecht, lopen we de benen los tijdens een zwoele zomernacht. De auto en het vliegtuig hebben we links laten liggen; alleen het ov en de e-bike zijn op dit tripje toegestaan. Inderdaad: een ‘groene’ vakantie, al is dat relatief, want thuisblijven is het ‘groenst’ van alles. En je moet er wat voor over hebben om milieuvriendelijk te reizen. Het gedeelte door Duitsland leek eindeloos te duren. Dat de trein vaak harder over de rails raasde dan 200 km/u, veranderde daar niets aan.

In de verte dansen de lichtjes van hotel Donauschlinge op het water. We zijn op de plek waar de rivier twee opmerkelijke bochten van 180 graden maakt, een dubbele super-slinger als het ware. Maar in het duister lukt het ons niet de Donau-magie goed op beeld vast te leggen. Soms moet je iets met eigen ogen ervaren.

Donau Radweg

De volgende ochtend peddelen we zelf langs de Donau op onze gehuurde groene e-bikes. We bevinden ons op misschien wel de populairste fietsroute ter wereld: de Donau Radweg. Als de zon door de mist heenbreekt, weerspiegelen de beboste heuvels zich in het water. Het is een jubel-ochtend, waarin de wereld perfect lijkt en de natuur barstensvol energie zit. Fietsers komen ons regelmatig tegemoet. Er is veel fietsvolk op dit traject, maar gelukkig niet zoveel dat het filerijden wordt. Zo glijden de kilometers moeiteloos onder ons door.

Natuurlijk hoef je niet steeds dat blauwe lint te volgen. Er zijn diverse fietsrondjes gekoppeld aan de Donauroute, die je het ommeland laten verkennen. Wij kiezen voor de Mühlviertler Dom-Runde. Al snel na de start klimmen we omhoog uit het rivierdal naar de burcht Marsbach, ooit een gevreesde ontmoetingsplaats voor roofridders.

De 550 hoogtemeters naar het kasteel overwinnen we glimlachend dankzij de elektrische ondersteuning, waarna een afwisselende rit volgt door landbouwvelden en over beboste hellingen. Tot slot is er een spectaculaire afdaling terug naar de rivier. Met behulp van een fietspontje gaan we weer terug naar de andere oever. De veerman schudt zijn hoofd als we willen betalen met een bankpas. Hij staat overigens niet alleen op dit gebied. Cash betalen is nog steeds gangbaar in Oostenrijk, zeker als het gaat om kleine veerponten, en niet elke ondernemer heeft een pinapparaat in zijn of haar broekzak zitten.

Een van de oude stadspoorten van Freistadt

Bierliebe in Freistadt

Tijd voor de volgende halte op het rondje Opper-Oostenrijk. De snelle Donau-waterbus en de trein brengen ons naar Freistadt, een prachtig historisch plaatsje waar je even kunt dwalen in het stadspark, over de Hauptplatz met het barokke gebouw Marienbrunnen en langs monumentale panden, torens en stadsmuren. Hertog Leopold IV, die de stad in 1220 stichtte, trok nieuwe inwoners aan door ze met privileges te belonen. Zo mochten ze in Freistadt een ‘vrij, eigen’ huis bouwen op eigen grond, waaraan Freistadt ook zijn naam te danken heeft.

Hertog Leopold had daarnaast nog een extraatje te bieden. Elke huiseigenaar kreeg in Freistadt het recht om bier te brouwen. En daar maakten de inwoners driftig gebruik van, gezien de vele bierkelders die nu nog steeds onder de stad liggen.

Toen de kwaliteit van het Freistädter bier verslechterde en de concurrentie van andere steden toenam op biergebied, besloten de huiseigenaren de Freistädter Braukommune op te richten. Voortaan werd het bier gebrouwen in een grote brouwerij net buiten de stadsmuren. En tot op de dag van vandaag krijgen de eigenaren van 149 huizen met brouwrecht een kleine jaarlijkse winstuitkering van hun brouwerij.

Een bezoekje met de e-bike aan de kasteelruïne Prandegg in Opper-Oostenrijk

Rollercoasterlandschap

Voor het Freistädter bier hebben we nu geen tijd. We fietsen de stad uit; er liggen vandaag nog flink wat kilometers vóór ons, en het terrein is allesbehalve vlak. Het fietsnetwerk in de regio Mühlviertel leidt ons over smalle wegen in dat rollercoaster-decor. Weilanden, boerderijen, tal van heuvels en stukjes bos passeren de revue. Onze groene bikes vallen al die heuvels moeiteloos aan: nooit komt het accumetertje in de rode zone terecht.

Na een lange klim knijpen we bij de kasteelruïne Prandegg in de remmen. Als een arendsnest ligt het op de top van een klif. Het was ooit een van de grootste kastelen van het land en had een lengte van circa 140 meter. Maar al sinds 1750 is het in verval en valt er weinig anders meer te zien dan afgebrokkelde muren. Toch loont het de moeite om in de ruïne naar achteren door te lopen; daar heb je een mooi uitzicht over de bergachtige, ruige omgeving.

De blauwe Traunsee in Opper-Oostenrijk, gezien vanaf de bergen

Naar de Traunsee

Met de trein gaat het verder naar een andere highlight in Opper-Oostenrijk: Gmünden aan de Traunsee. Het meer is in de zomer een populaire badplaats, met tal van campings die aan het water liggen. Maar wij gaan nu niet het meer in voor een koele duik, maar met de kabelbaan omhoog, naar de Grünberg op 1.004 m, vanwaar je een schitterend uitzicht hebt over het meer. Het boomtoppad op de berg en een grote, wentelende uitkijktoren brengen ons zelfs naar 1.400 meter, met een nóg fraaier uitzicht.

Gmünden is ook de uitvalsbasis voor een fietstripje naar de Almsee. We rijden het eerste deel over een wat saaie provinciale weg. Maar de fun begint een stuk verderop, bij de afslag naar de Almsee. Mooie smalle weggetjes voeren ons langs boerderijen en bossen naar het meer, waar je de forellen duidelijk kunt zien zwemmen. Achter het meer rijst de bergrug op waarachter de Traunsee ligt; een onneembaar obstakel voor fietsers. Er is weinig keuze, terugkeren over dezelfde weg is de enige optie.

Kuuroord Bad Ischl

De laatste etappeplaats in Opper-Oostenrijk bereiken we na een boottocht over de Traunsee en een fietsritje: Bad Ischl. Het mondaine kuuroord waar de adel en welgestelden zich vroeger graag lieten verwennen. En ook in de 21ste eeuw is het plaatsje nog populair. De terrassen langs de Traun-rivier zitten vol als we Bad Ischl binnenrijden en tal van toeristen flaneren er door het kleine centrum.

Dit keer trekken we met onze groene machines echt de bergen in. Over bos- en grindpaden gaat het omhoog in een lichte regen, richting het Almgasthaus op de Hoisnradalm. De eigenaar van deze eenzame uitspanning serveert in authentieke lederhosen thee, koffie en basic lunch aan mountainbikers en wandelaars. Eenmaal terug in Bad Ischl blijkt dat onze e-bikes zich weer fantastisch hebben gehouden. Ondanks al het geklim, zit er nog steeds voldoende power in de batterijen voor nóg een ritje.

De Siriuskogl in Opper-Oostenrijk bij het mondaine Bad Iscl

9 gangen op de Siriuskogl

Een diner in het restaurant op de Siriuskogl, een steile berg met een toren die op Bad Ischl uitkijkt, vormt de afsluiting van de trip. Christoph “Krauli” Held – een bekende Oostenrijkse kok – en zijn team bereiden ons een fantastisch verrassingsmaal voor van maar liefst negen gangen.

Rozig kijken we tijdens al die gangen terug op een weekje Opper-Oostenrijk met e-bike en openbaar vervoer. Al was het soms haasten, we hebben alle aansluitingen met de trein en boot gehaald. Milieuvriendelijk(er) op reis gaan hoeft in ieder geval niet uit te lopen op een pijnlijke exercitie. En een auto hebben we op deze vakantiebestemming ook niet gemist. Onze groene e-bikes brachten ons overal naartoe waar we wilden.