E-biken in Bern & Emmental

Tekst Nick Roodenburg Foto's Dunja van der Does/Bern Tourismus

Wie denkt dat Zwitserland alleen geschikt is voor getrainde fietsers, heeft het mis. Op een e-bike kun je de Emmentaler heuvels in de Zwitserse Voor-Alpen eenvoudig bedwingen. En een bezoek aan de hoofdstad Bern mag je dan ook zeker niet overslaan.

Een warme nazomerse dag in Bern. Bij fietsverhuurder ‘Bern rollt’ ontmoeten we gids Livia en pikken we onze stads-e-fietsen op. Het wemelt van de groepen jongeren die grote waterbanden richting de rivier begeleiden. Niemand lijkt ervan op te kijken dat ze in hun zwempakken nogal schaars gekleed zijn voor een wandeling door de binnenstad.

De blik van Livia zegt dat ze ook niet onder de indruk is. De rivier de Aare, die in de Berner Alpen ontspringt, dwars door de stad Bern stroomt en uitmondt in de Rijn, speelt een belangrijke rol in het leven van een Berner. Bij elke start van een nieuwe zomer is de rivier onderwerp van gesprek. “Ben jij de rivier al afgegaan?” is dan een veelvoorkomende vraag. Je kunt het zo gek niet bedenken of Berners stappen zelfs op de trein richting Thun om zich vervolgens in opblaasboten drie uur lang met de stroming mee te laten sleuren. Het zorgt voor een levendig tafereel dat typerend is voor de stad.

De beren van Bern

Een bronzen beeld van een koorddansende beer, chocoladeberen in winkeletalages en Berner vlaggen waarop een klimmende beer is afgebeeld: in Bern domineert de beer het straatbeeld. In het berenpark langs de Aare kun je zelfs drie levensechte beren van dichtbij bekijken.

Berners zijn duidelijk trots op het dier waar de stad zijn naam aan ontleent. Volgens de legende zou stichter hertog Berchtold de nieuw te vestigen stad in 1191 noemen naar het eerste dier dat hij op die plek zou doden. “Hoe trots zouden de Berners zijn als hertog Berchtold niet een beer, maar een wild konijn was tegengekomen?” vraagt Livia zich hardop af met een ironische ondertoon. We zullen het nooit weten, maar het is in elk geval leuk om onze gedachten hierover de vrije loop te laten.

Astronomische klok

We steken de rivier over en vervolgen onze weg naar het hart van de oude stad. Opvallend zijn de overdekte winkelpromenades met zowel bovengrondse als in kelders gevestigde boetiekjes, cafeetjes en kunstgalerijen. De Kramkasse, een brede straat die de e-bikes voldoende ruimte biedt om het winkelende publiek te passeren, leidt ons naar de Zytglogge. Toeristen kijken vol bewondering omhoog naar de wijzerplaten van de astronomische klok op deze dertiende-eeuwse toren. Destijds de eerste westelijke poort van de stad, nu als klokkentoren een van de belangrijkste bezienswaardigheden.

Chronos, de oud-Griekse personificatie van de tijd, is het middelpunt van het antieke klokkenspel en slaat ieder uur tegen de grote klok. Het nieuwe uur nadert. In de toren nemen we een kijkje achter de schermen. Een groot mechaniek is verantwoordelijk voor de aandrijving van het volledige schouwspel op de gevel. Het opwinden van de klok gebeurt elke dag door Markus Marti, een gepensioneerde man die zijn ziel en zaligheid heeft verkocht aan het uurwerk. De klok loopt per etmaal enkele seconden achter, maar dat maakt de Berners weinig uit. Ze zeggen wel eens: de Zwitsers hebben het horloge, de Berners de tijd. In meerdere opzichten lijkt de tijd hier langzamer te gaan. Historische gebouwen, verborgen zandsteengevels, een traditionele uienmarkt en fonteinen waaruit je kunt drinken; het middeleeuwse karakter is in Bern goed bewaard gebleven.

Terras

’s Avonds strijken we neer op een terras bij een verhoogde rozentuin die een spectaculair uitzicht biedt op de oude binnenstad. Terwijl we nog heel even kunnen genieten van de zon die op het punt staat achter de Alpentoppen te verdwijnen, neemt de bediende onze bestelling op. Dankzij een tip van Livia valt onze keuze al snel op Ingwerer, een lokale gemberlikeur gemaakt van biologische gember, appelsap, suiker en specerijen. Apart, maar zeker het proberen waard. We brengen een toost uit op een fantastisch verblijf in Bern; de Zwitserse hoofdstad die altijd klein is gebleven.

Rode Buffalo

De volgende morgen vertrekken we naar het dorp Langnau im Emmental met de trein die een half uur later met Zwitserse precisie op het station arriveert. Gids Isabelle neemt ons mee naar een verlaten perron even verderop. Een simpel geklede man in een joggingbroek en op witte gympen opent een oude garagebox waarin een aantal mooie e-bikes van Flyer staan.

De uitvinder van dit Zwitserse kwaliteitsmerk, Philippe Kohlbrenner, was een jonge metselaar die woonde op de berg Lueg en werkte in het dal in Obernburg. In zijn pauze ging hij op de fiets naar huis om samen met zijn vrouw te lunchen. Het kostte hem ontzettend veel moeite om de berg op te komen waardoor hij altijd uitgeput thuiskwam. Dat bracht hem op het idee zijn fiets te motoriseren. Hiervoor maakte hij gebruik van een ruitenwissermotor van een vrachtwagen en een autoaccu. Van de Rode Buffalo als eerste Flyer-model in 1995, naar vandaag de dag vele typen e-bikes die in een grote fabriek in Huttwil aan de rand van het Emmental worden gebouwd.

Emmental

We laten het dorp achter ons en stellen de e-bikes direct op proef. Een helling waarmee we normaal de grootste moeite zouden hebben, nemen we nu bijna achteloos. Het eerste fotomoment dient zich al aan op de top van de heuvel vanwaar we een fraai uitzicht hebben over een groene vallei. Het gras dat er perfect bijligt, doet vermoeden dat hier elke dag een terreinmeester actief is.

Niet voor niets is boerengolf in het Emmental een veel beoefende sport en kom je langs de weg regelmatig een afslagplaats tegen. Je vindt ze altijd in de buurt van een Emmentaler landhuis. Deze is te herkennen aan de tweezijdig hellende daken en de ‘Spycher’, een bijgebouw recht tegenover de keuken waarin de bewoners vroeger alle kostbare spullen bewaarden vanwege brandgevaar. Nog altijd worden deze boerenlandhuizen bewoond door drie familiegeneraties.

Gastvrijheid

Het mooiste uitzicht hebben we voor het laatst bewaard. Dicht bij de eindstreep in Burgdorf kijken we op 887 meter hoogte uit over het glooiende Emmentaler heuvellandschap met in de verte de met eeuwige sneeuw bedekte bergtoppen van de Berner Alpen. Een kudde grazende bruine koeien op de voorgrond maakt het plaatje compleet. Ondertussen viert een vrouw uit Basel met haar familie en vrienden haar 70e verjaardag onder het genot van een uitgebreide picknick. We raken in gesprek en mogen gezellig een glaasje champagne meedrinken. Wat een gastvrijheid!

Fondue

’s Avonds in het restaurant van de kaasmakerij die de beroemde Emmentaler produceert, zijn we toe aan een traditionele Zwitserse kaasfondue. In een hete fonduepan midden op de tafel vloeit een stuk Emmentaler kaas met de herkenbare grote gaten al gauw uiteen in een smeuïge consistentie.

Isabelle roert een stokbroodje in een achtvormige beweging door de fondue. “Dat bevordert het smelten van de kaas,” legt ze uit. “Maar de kans dat je het broodje laat vallen in de fondue, is sterk aanwezig. Tijdens een avond fonduen met mijn vrienden staat daar vaak een straf op. Afgelopen winter moest iemand met ontbloot bovenlijf in de sneeuw gaan liggen.”

De kenners van het stripverhaal Asterix en de Helvetiërs weten dat dit niets is bij de straf die de Romeinen kregen na het verliezen van het derde stukje brood: “In het meer, in het meer, met een gewicht aan zijn voeten!” Gelukkig leven we niet in het Romeinse tijdperk, want de e-bike heeft het ons mogelijk gemaakt de Emmentaler heuvels te weerstaan. Voor ons is het wel duidelijk: weinig andere streken kunnen tippen aan het natuurschoon van het idyllische Emmental.

Info Bern & Emmental

Swiss vliegt 4x per dag van Amsterdam naar Zürich. Informatie en reserveringen: www.swiss.com.

Informatie over OV-voordeelpassen van het Swiss Travel System: www.SwissTravelSystem.com.

Algemene informatie over fietsen in Zwitserland: MySwitzerland.com/fiets.