Kystlandet by bike

Tekst en beeld Stefan Maas

Denemarken krijgt steeds meer de reputatie van een prachtig fietsland. Rondom de stad Horsens in Jutland proef je van het beste van de regio Kystlandet.

De houten aanlegsteiger rolt zich voor ons uit tot ver in de Oostzee. Alrø eindigt hier, een eilandje in Horsens Fjord dat na de aanleg in 1931 van een verbindingsdam geen echt eiland meer is. Maar nog steeds proeven we er het eilandgevoel. Ik tel niet meer dan een handvol auto’s en een paar karakteristieke halfhouten huisjes. Slechts 148 zielen wonen op deze groene vlek in de fjord. En in welke richting je ook kijkt op Alrø, uiteindelijk zie je in de verte de zee.

We fietsen over de wiebelende steiger de zee in. Aan het einde staat de schipper van het fietsveer Alrø-Snaptun op ons te wachten. Inclusief mondkapje, terwijl er verder werkelijk niemand is te bekennen in de wijde omgeving. Maar het is me al opgevallen dat de Denen zich keurig aan de coronaregels houden. Niet Nederland is het braafste jongetje van de klas, de Denen maken veel meer aanspraak op die titel. Dit keer zijn we de enige klanten van de schipper. Na een paar minuten gooit die de trossen los en doorkruisen we met het tuffende bootje de fjord.

Hjarnø

Eenmaal in Snaptun pakken we alweer een veerboot om een kikkersprongetje te maken naar het volgende eiland: Hjarnø. Niet zozeer om er te fietsen; slechts honderd pedaaltrappen volstaan om het eiland te verkennen. Hjarnø wint de strijd van Alrø als het gaat om het kleinste aantal inwoners; er resideren hier amper 107 mensen. Het is daarom niet verbazingwekkend dat dit eilandje het op een na kleinste kerkje van Denemarken heeft.

Aan het einde van de zowat enige weg op het eiland vinden we een maagdelijk zandstrandje en een prachtig uitkijkpunt over zee. Je tuurt er in het blauwe niets. Liggend in het zand voel ik de zon op mijn gezicht branden. Is dit dan de ultieme vakantiebeleving, waarvoor je uiteindelijk bereid bent vele kilometers te reizen? Weg van de computer, de files, Vinex-wijken en de dagelijkse kantoorjob? Zon, zee en een leuke route. Soms heb je niet meer nodig dan dit.

Kystlandet

De regio Kystlandet (Kustland) aan de oostkust van Jutland doet zijn naam eer aan, merken we. De zee en de fjorden zijn nooit ver weg. Soms kuier je een haventje binnen om op een bankje van het zonnetje te genieten. Dan weer staat er een krachtige wind uit zee, en zijn we al fietsend gedwongen tot het vormen van een waaier. En steeds heb je er tijdens een fietstocht wel weer ergens uitzicht over zee, een fjord of een baai. Wil je eilandhoppen, dan kun je hier makkelijk een hele zomer doorgaan. Denemarken telt 444 eilanden, dus de keuze is enorm.

Op het oog heeft Kystlandet wel wat weg van Nederland; een relatief vlak land waar alles keurig is aangeharkt. Het is dat ze er vaak met een ‘ø’ spreken, anders zou je ze zo door elkaar kunnen halen. Maar al fietsend ontdek je toch ook wat verschillen. Denemarken telt veel meer heuvels en heeft dus ook meer kuitenbijters in de aanbieding. En onderweg ontdek je ook dat Denemarken rustiger is dan Nederland. De steden en dorpen zijn kleiner, de verkeersdruk is er aanzienlijk minder, er is wat meer ruimte. Als uitvalsbasis voor onze tochten hadden we een stadscamping uitgekozen in Horsens, de achtste stad van het land die aan de gelijknamige fjord ligt. Horsens is zeker geen slaapstad: op het gebied van cultuur, concerten, shoppen en dineren is daar van alles te doen en te beleven.

Naar de onthulde brug

Horsens is ook het begin- of eindpunt van de Naturstien Horsens-Silkeborg, een fietsroute over het traject waar vroeger de Bryrup-spoorweg liep. Volgens de Denen was dat de mooiste spoorlijn van het land. Een pad voor traag verkeer slingert zich nu 61 km door de velden en bossen; je peddelt er heerlijk relaxt door het groen. Onderweg passeren we een soort half-open hobbithuisjes, waarvan de bedoeling me niet meteen duidelijk is. Een vuurplaats en picknickbanken geven overduidelijk aan dat het om een soort basic campings gaat, maar dan zonder ruimte voor tenten. Kennelijk slepen de Denen hun slaapzakken in die lage huisjes om er de nacht door te brengen. Het is een prachtige service aan fietsers en wandelaars die niet per se op een kingsize matras van een hotelbed moeten pitten.

We naderen het hoogtepunt van de Naturstien: ‘de onthulde brug’ of ‘herontdekte brug’. Eenmaal op het bouwwerk kijken we 13 meter omlaag naar de Gudenå-rivier. De overspanning uit 1899 was ooit de hoogste brug van Scandinavië, maar dat is niet de reden waarom het zo’n toeristische trekpleister is geworden. 85 jaar lang, sinds 1929, lag ze verborgen onder een dam en was ze vrijwel vergeten. Toen ze in 2014 werd uitgegraven, waren de technici verbaasd over de goede staat van het bouwwerk, dat na een verfbeurt weer in volle glorie is hersteld.

Endelave: het konijneneiland

Een stevige, frisse wind blaast de volgende dag over Denemarken. We zijn terug in de haven van Snaptun voor een laatste expeditie in Kystlandet. Een sliert auto’s rijdt de veerboot op naar het eiland Endelave. We zien de inzittenden later op het bovendek; véél mensen in outdoorkledij die een dagje op het eiland gaan wandelen.

De harde wind vermengt zich boven Endelave met regen. We fietsen naar de rand van het eiland, waar de golven op de keienstrandjes slaan. Endelave staat bekend als het konijneneiland, maar we zien vandaag alleen konijnenholen, niet de bewoners ervan. Die hebben geen buienradar nodig om heel wijs binnen te blijven. Langs de kustlijn klûnen we een stuk onverhard met de fiets. Daar komen we ook weer de mensen tegen die we op de boot zagen en nu rondom het eiland wandelen. Het is het lot van de eilanders en de eilandbezoekers; op een eiland ontsnap je nu eenmaal niet aan elkaar.

Afgezien van het geweld van de elementen vandaag, is de kust een heerlijke strook om te vertoeven. Er is een trollenbos, je kunt er een beetje wadlopen, de konijnen-wandelroute lopen, fietsen en yoga beoefenen met een lokale 80+-bewoonster. Endelave is bovendien uitgeroepen tot Deens eiland van het Jaar 2020-2021. Het kreeg die eretitel omdat het, na de sluiting van de plaatselijke school, zowel lokale bewoners als toeristen aan zich weet te binden door zich te profileren als Actief Eiland.

Tv-serie

We trekken ons strategisch terug in de lokale herberg, dé plek om even wat met locals te spreken. En daar leren we meteen dat Endelave in 1992 het decor was van de tv-serie ‘Mysteriet om det levende lig’ (Het mysterie van het levende lijk), waarbij zes kinderen een lijk op het strand vinden. Deze serie heeft zeker bijgedragen aan de populariteit van Endelave als vakantie-eiland, hoewel je dat niet meteen zou verwachten gezien het onderwerp. Bovendien krijgen we ook nog een paar flessen echt Endelavens bier mee: Endelave Bryg. We schuiven ze dankbaar in onze fietstassen. Uiteraard sieren tekeningen van konijntjes het etiket op de flesjes.

De veerboot brengt ons aan het einde van de dag weer terug naar het vasteland. Onderweg naar Horsens blijven we nog even hangen in de openbaar toegankelijke tuin van het kasteel Boller, waar de laatste zonnestralen over de bladeren strijken. De regen van vandaag is meteen vergeten. We genieten nog even na van de Endelave-trip en we hebben nog iets om naar toe te leven. Vanavond heffen we in hartje Horsens het bierglas op vier mooie fietsdagen in Kystlandet.

Info Kystlandet

Naar Denemarken
Voor actuele reisinformatie en coronamaatregelen, kijk op Nederlandwereldwijd.nl.

Fietsroute
De Fjordmino is een nieuwe fietsroute rondom Horsens Fjord. Lengte: 52 km. De route doet ook de twee eilandjes Alrø en Hjarnø aan, twee van de hoogtepunten langs de route. Wij lunchten op Hjarnø in café Den Gamle Smedie.

Horsens
Met ruim 90.000 inwoners de achtste stad van het land. Het centrum biedt volop vertier met restaurants, winkels en een grote jachthaven aan de Horsens Fjord. Wij bezochten onder meer Restaurant Opus, Restaurant Eydes in Jørgensens Hotel, Scandic Bygholm Park restaurant en Dollys.

Gevangenismuseum
Een van de attracties van Horsens is Fængslet, het gevangenismuseum. Met tal van verhalen over het oude gevangenisleven en indrukwekkende 3D-presentaties.

Stadscamping
Horsens heeft een grote stadscamping direct aan de fjord. Wij sliepen er in een van de hutten op het terrein.

Naturstien Horsens-Silkeborg
Bij Horsens begint het pad over de voormalige Bryrup-spoorlijn naar Silkeborg, 61 km fietsen door de natuur, met als hoogtepunt de ‘onthulde brug’. Wij lunchten onderweg bij Hotel Pejsegården.

Endelave
Aanrader voor Kystlandet is een dagtrip naar het eiland Endelave, het Deense Eiland van het Jaar 2020/2021. Je kunt er heerlijk een dagje fietsen of wandelen. Er gaat een veerboot naartoe vanuit Snaptun. Wij lunchten er bij Endelave Kro.

Algemeen
Voor algemene informatie over Vakantieland Denemarken, zie de site van Visitdenmark.nl. Voor info over de vakantiemogelijkheden in en rond Horsens, kijk op Visithorsens.com.