Hiken met de fjordenkoning aan je voeten

Tekst: Stefan Maas Beeld: Stefan Maas/Judith van Bilsen

Voor de Noorse fjorden hoef je geen promotiecampagne meer op te starten. Niet alleen kun je dat adembenemende landschap vanaf het water bewonderen, maar ook van bovenaf zónder dat je een vliegticket hoeft te kopen. Hicle maakt drie dagwandelingen in de Noorse bergen langs de onbetwiste koning der fjorden: de Sognefjord.

De vlag van het Noorse postbedrijf wappert strak in de wind, terwijl de boot voortploegt over het water van de Sognefjord. Waait het nu zo hard, of vaart de stuurman nu zo snel? Ik kom er maar niet achter. Op het dek houden enkele toeristen zich staande in de luwte van de scheepsbrug. Ze genieten. De rotswanden die steil omhoog rijzen, bomen die zich op de iets vlakkere plekken aan de kliffen vastklampen, en ja, heel hoog zien we zelfs vlekjes sneeuw die de Noorse zomer hebben overleefd. Alles komt overeen met de bekende, adembenemende plaatjes van de fjorden, beelden die de wereld hebben veroverd.

Af en toe meren we aan bij een dorpje, soms voorzien van een bijpassend kerkje. Eén of twee passagiers stappen uit en nemen plaats in een streekbus. Je zou bijna denken dat buschauffeur in het fjordengebied een heel ontspannen job is: een paar stops per dag, geen files. Onthaasten is hier niet nodig – onthaast is de standaardmodus. Maar we zijn hier niet speciaal gekomen voor een cruise door de fjord — hoe betoverend mooi die ook is. Ons kompas wijst omhoog; naar ruige paden en weidse uitzichten. Naar hikes over de bergen die hier trots boven de fjorden uittorenen.

De scheepsmotoren komen tot rust bij Sogndalsfjøra, het eindpunt van onze boottrip. Daarna is het nog een kilometer of 10 naar Vesterland Feriepark in Kaupanger. Verscholen tussen geurige dennenbomen liggen daar 107 charmante hutten in typisch Noorse stijl. Vanuit dit knusse verblijf stap je zó de natuur in. Perfect voor wie de omliggende bergen al wandelend wil ontdekken en zich even helemaal onder wil dompelen in de rust van het Noorse buitenleven.

Op naar Storehaugen

Storehogen of Storehaugen (ofwel: ‘de grote bergtop’) is de crème de la crème van de berghikes in Kaupanger, lees ik. Maar voor we op die 1169 m hoge berg staan, moeten we natuurlijk behoorlijk klimmen. Niet ver van het Feriepark, tussen het mos, het glinsterende natte gras en de bomen, kronkelt een bruin paadje, als een geheim spoor uit een sprookje. Het is hier stil. Geen wandelaars, geen hert kijkt op, ja, zelfs de vogels lijken hun adem in te houden. We zitten weliswaar buiten het hoogseizoen, maar ook op een mooie zondag zal het hier niet druk zijn. Op de parkeerplaats bij de geasfalteerde weg, het officiële startpunt van de route, is plaats voor amper drie auto’s.

Af en toe wijkt het groen. Het zijn doorkijkjes naar het blauwe lint van de Sognefjord, dat al eeuwenlang een belangrijke handelsroute is. Gevormd door het brute geweld van gletsjers tijdens ijstijden, reikt de fjord indrukwekkend diep het binnenland in – tot wel 200 kilometer vanaf de kust. Langs de zeearm ontstonden kaupangs, handelsplaatsen, wat meteen ook de herkomst van de naam Kaupanger duidelijk maakt.

Verlaten tv-toren

We hiken verder omhoog. De bomen om ons heen krimpen gaandeweg tot ze helemaal verdwijnen, we krijgen een steeds weidser uitzicht. Druppels glijden van mijn bril af. Geen verrassing; de Noorse buienradar had deze natte omhelzing al voorspeld. Een ding is zeker: we houden het de komende dagen zeker niet droog. Het pad verandert in een mozaïek van stroompjes die zich langs en over mijn schoenen een weg naar beneden zoeken.

Uiteindelijk duikt het silhouet op van de tv-toren op die op de berg is neergezet. We strijken er een uur later neer, om – beschut tegen de wind – een paar boterhammen eten. Vreemd, zo’n geavanceerd, verlaten gebouw vol zoemende machines dat in the middle of nowhere staat. We genieten van het uitzicht tot een koude wind ons weer naar beneden dwingt, dit keer via een smalle weg die vanaf de toren langs het lokale vliegveld loopt: luchthaven Sogndal Haukåsen.

Vol verwachting koersen we af op die luchthaven, in de hoop daar een koffietentje te vinden, of zelfs maar een simpele koffie-automaat. Reizigers moeten immers toch eten en drinken. Maar blijkbaar is de klandizie hier zo beperkt dat zelfs een automaat niet renderend is. De vertrekhal telt welgeteld 1 incheckbalie en welgeteld 1 aanwezig personeelslid, dat welgeteld 1 passagier incheckt, een proces dat maar een halve minuut duurt. Gelukkig is dat personeelslid bereid om voor ons koffie te regelen bij haar collega’s, free of charge. We zinken weg in de comfortabele luchthavenstoelen. Koffie, wat een service! Waar een mens al niet blij om kan worden.

Kaupanger City

De komende dagen hebben we alle tijd om Kaupanger beter te leren kennen. Amper 900 zielen telt het plaatsje, maar die hebben dan wel de beschikking over verrassend veel voorzieningen. Niet alleen kan de jeugd terecht bij Kaupanger Idrettslag (sportvereniging), er is ook een paardencentrum met drafbaan, een padelhal, een pump-track, een frisbeepark en een sportwinkel met de merkwaardige naam ‘Chicks with discs’. En bij Extra Kaupanger en Europris Sogndal kun je niet alleen terecht voor dagelijkse boodschappen, maar ook voor schoenen, T-shirts, vishengels, broeken, kooktoestellen en andere attributen die je wellicht bij het inpakken vergeten bent.

Toeristen zullen vooral het lager gelegen deel van de stad bezoeken, het gebied rond de haven, waar ook de Staafkerk van Kaupanger uit de 12de eeuw is te vinden. Een staafkerk (Noors: stavkirke) is geheel uit hout opgetrokken en voorzien van een typisch Scandinavisch design. Een infobordje bij de kerk vermeldt trots dat dit de grootste staafkerk is van de regio Sogn og Fjordane. Een paar honderd meter verderop, aan het water van de fjord, ligt het Sogn Fjordmuseum, voorzien van een collectie historische boten. En ben je in een romantische bui of wil je mijmeren bij een mooi fjordpanorama, maak dan de korte hike Kaupangerholten, die even buiten de bebouwing begint en je naar fraai uitkijkpunt leidt.

De Haugmelen hike

We laten Kaupanger even voor wat het is, Store Haugmelen (ofwel: ‘de grote kale bergkam’) wacht op ons. Vanuit het Feriepark lopen we ‘s ochtends langs de boerderijen en weilanden omhoog; eerst over een asfaltweg, daarna slaan we een grindweg in die makkelijk begaanbaar is. Het fungedeelte begint pas als we die grindweg verlaten. In het bos loopt een pad steil omhoog, alleen begaanbaar voor wandelaars en avontuurlijke 4×4-bestuurders, tot we bij enkele houten huisjes komen, omringd door lage stenen muurtjes. Er komt geen rook uit de schoorstenen, er klinken geen stemmen. Als er mensen in die huisjes wonen, dan weten die zich heel goed te verstoppen.

Achter de huisjes loopt het pad verder en kronkelt het omhoog tegen de bergkam op. Een vermoeiend laatste stuk, dat nooit lijkt te eindigen. We ondergaan het bekende bergwandelaarsyndroom. Elke keer als we denken dat we eindelijk de top hebben bereikt, duikt er een nieuwe top op. Ook heeft de regen ons weer gevonden. Onze waterdichte schoenen blijken niet helemaal bestand tegen deze nieuwe aanval: langzaam voel ik voorkant van m’n sokken vochtig worden.

Als ‘de grote kale bergkam’ uiteindelijk is overwonnen, sta ik op 1172 meter hoog boven de Lustrafjorden en de Ardalsfjorden, twee zij-armen van de Sognefjord. Zelfs in het sombere licht van een regenachtige dag, met donkere wolken en grijzige mistflarden, is het uitzicht verbluffend. Het is niet zo vreemd dat in dit bergachtige land met zijn grillige rotsformaties en stille naaldbossen, zijn eenzame fjells (boomloze hoogvlakten) en fjorden, de mythes over trollen zijn ontstaan. Met wat fantasie ontwaar je die versteende wezens in het landschap. Die avond, na een lange afdaling en circa 20 km wandelen, nemen we niet eens meer de moeite om in het restaurant van het Feriepark te gaan dineren. It’s pizza time op de zitbank.

Omhoog naar Hesteggi

De volgende dag hebben we een afspraak met bergtop nummer 3: Hesteggi (907 m), ofwel puntige paardenkam, de laatste Kaupanger-top die we aandoen. Vanuit het Feriepark lopen we via het bos eerst naar De Heibergske Samlinger – Sogn Folkemuseum, een van de oudste en grootste cultureelerfgoedmusea van Noorwegen. 40 historische, houten gebouwen, daterend uit de periode van de middeleeuwen tot aan de 20e eeuw, illustreren het leven van vroegere generaties in Sogn. Aangrenzend is een modern gebouw waar je exposities kunt bewonderen. Grondlegger van het erfgoedmuseum is Gert Falch Heiberg, die in 1909 zijn privécollectie schonk aan de Historische Vereniging voor Sogn.

Vanaf het museumterrein hoef je alleen maar de weg over te steken om op het traject te komen van de hike naar Hesteggi. Een goed onderhouden grindpad brengt ons steeds hoger. Evenals bij Haugmelen begint het fungedeelte pas echt als we het grindpad verlaten en we een smal spoor volgen dat over de bosvloer kronkelt. Een minikudde schapen kijkt ons verbaasd aan als we plots voor ze staan. De dieren twijfelen: wegvluchten of… met behoud van waardigheid doorstappen? Ze komen zelfs even naar ons toe, ruiken aan onze regenjassen en tassen. Zijn deze bosschapen dan zo gewend aan mensen of liggen hun stresslevels gewoon wat lager dan bij hun weidecollega’s? Uiteindelijk wint de angst het van hun trots. Ze trekken een sprintje, weg van die wandelaars.

Het geklauter over wortels, stenen en rotsen brengt ons naar een fantastisch uitzichtspunt, waar je diep onder je Sogndalsfjøra ziet liggen, als een miniatuurstadje aan het water. De wolken wijken en voor het eerst die dag glijdt het zonlicht over het landschap. Weer zo’n fantastisch fjordpanorama! Maar we zijn er nog lang niet; de top van de puntige paardenkam ligt hoger en is alleen bereikbaar via – opnieuw – een steil klauterpad. Eenmaal boven vinden we een rood tasje met daarin een boekje. Natuurlijk schrijven we daar onze namen in. Al is het maar voor het geval iemand niet wil geloven dat we op de Hesteggi zijn geweest.

Info:

Ernaartoe

​Wij gingen vanuit Bergen met de veerboot naar de gemeente Sogndal, een prachtige tocht door de Sognefjord. Er zijn diverse veerdiensten die verbindingen aanbieden vanuit Bergen. De belangrijkste aanbieder op deze route is Norled, dat dagelijks expressboten inzet. De overtocht duurt ongeveer 4 uur en 50 minuten. Tickets kosten doorgaans rond de 2175 Noorse kronen (ca.180 euro) per persoon voor een retourtje, al kunnen de prijzen variëren.
Norled.no

Overnachtingen

Onze uitvalsbasis voor de daghikes was Vesterland Feriepark, even buiten Kaupanger. Afgezien van 107 hutten, biedt het Feriepark eveneens hotelkamers en appartementen aan, plus een aantal kampeerplaatsen. Ook beschikt het complex over een overdekt speelterrein, een indoor zwembad, restaurant, gym, squash, golfsimulator en elektrische (huur)fietsen. Kaupanger ligt op circa 10 minuten wandelen. Je kunt dan gebruikmaken van een binnendoorweggetje langs het Kaupanger sportcomplex.
Vesterland.no

De Heibergske Samlinger – Sogn Folkemuseum

Op 5 minuten wandelen van Vesterland Feriepark vind je De Heibergske Samlinger, ofwel de ‘Collectie van Heiberg’. Het openluchtgedeelte omvat 40 historische gebouwen uit de regio Sogn en een museumboerderij, inclusief levende dieren. Verder is er een modern hoofdgebouw met exposities over het leven van vroegere generaties in deze streek. Tickets kosten 130 Noorse kronen (ca. 11 euro), voor kinderen tot en met 17 jaar is de entree gratis.
Misf.no

Mee op groepsreis

Wil je ook op wandelreis in dit gebied in Noorwegen en gezellig met een groep mee? Dat kan met Vita Walking. Zij organiseren regelmatig wandelreizen in Noorwegen. Volledig verzorgd en in kleine groepen (van max. 10 personen).
Vitawalking.nl

Fotogalerij

Route Vesterland Feriepark naar Haugmelen (10,7 km enkeltje)

Rondje Storehaugen via de luchthaven

Rondje Hesteggi vanaf Vesterland Feriepark