De magie van Boheems Zwitserland

Tekst en beeld Stefan Maas

Grillige vormen domineren het Nationaal Park Boheems Zwitserland (České Švýcarsko). Een sprookjeswereld met de Prebischtor als hoogtepunt.

Achter me begint de veerman op luide toon te spreken. Een persoon die zo uit een sprookjesboek is gestapt. Compleet met hoed, vaarboom in de hand, een baard en vriendelijk glinsterende ogen. Zijn Tsjechische zinnen weerkaatsen tussen hoge wanden. Ze doorbreken de stilte van de Stille Kloof, ofwel Edmundkloof waar de rivier de Kamenice zich doorheen wringt.

De veerman wijst en na enkele seconden zien we het. Aan de oever ligt de kop van een draak en ja, even verderop ligt een grote slang. Onze fantasie begint te werken, net als bij kinderen die naar een grillige wolkenlucht kijken en daarin vormen ontdekken. Een kracht die ik al lang verloren had. Wolken zijn wolken, lucht is lucht. Sprookjes bestaan niet in de grotemensenwereld. Maar het Nationaal Park Boheems Zwitserland in het noordwesten van Tsjechië heeft zoveel grillige zandsteenvormen, dat gezichten en contouren van dieren en mensen als vanzelf tevoorschijn komen.

De veerman boomt verder, tovert even verderop zelfs uit het niets een waterval tevoorschijn. Letterlijk. Het geheim van zijn truc is veilig bij ons. Wat is de volgende tarotkaart die hij op tafel gooit? Een jazzorkest dat om de volgende hoek begint te spelen? Of de zon die opeens door het wolkendek breekt, want dat kunnen we echt gebruiken.

Microklimaat

In de canyon is het op deze aprilochtend amper 5 graden. In feite zijn de Kamenicekloven koelkasten. Koude lucht daalt en blijft gevangen tussen de hoge wanden. Dat is lekker in een hete zomer, maar niet in het voorjaar. En dit koele microklimaat is van grote invloed op de natuur. Op amper 200 meter boven de zeespiegel tref je hier planten aan die normaal gesproken alleen hoger in de bergen groeien.

De veerman van de Edmundkloof legt aan, we gaan in ganzenpas over het smalle pad tussen rivier en rotswand. Verdwalen kan niet, er is maar één route. Reisdoel is de Wilde Kloof, ofwel Divoka, die alleen bereikbaar is met een volgende veerboot. Maar zo ver komt het niet. Een veerman is bij de Divoka-aanlegplaats niet te bekennen. Dus hebben we nu geen andere keus dan per trap uit de kloof te komen. Een paar honderd treden leiden ons weg uit de stille canyons met geheimzinnig bemoste bomen, waar veermannen al sinds de 19e eeuw toeristen heen en weer varen.

Laaggelegen Zwitserland

In amper een uur tijd is het decor totaal anders. De hoge, vochtige canyonwanden zijn nu verwisseld voor mooie uitzichten vanaf de flanken van het Elbezandsteengebergte. In de verte zien we de contouren van de Duitse variant op het Nationaal Park Boheems Zwitserland, het Nationaal Park Sächsische Schweiz. Maar dat zijn door mensen bedachte grenzen. In feite loopt de natuur hier gewoon door en vormen beide parken tezamen een eldorado voor wandelaars.

De term ‘Zwitserland’ in de benamingen is overigens enigszins misleidend. De hoogste berg van het Elbezandsteengebergte is de Děčínský Sněžník, ook wel Sneeuwberg genoemd, amper 723 meter hoog. Maar het mooie aan dit ‘laaggelegen Zwitserland’, is dat het klimmen en dalen beperkt blijft, terwijl je wél het gevoel hebt in een berggebied te wandelen.

Steeds vaker krijgen we zicht op grillige zandsteenformaties. Wind en water hebben hier huisgehouden. De gele zandsteenformaties langs het pad zijn gladgeschuurd. Hogerop gaan de natuurelementen kunstiger te werk. Complete boeddhistische tempels zijn er uitgehouwen, muren van nooit afgemaakte huizen, gezichten van reuzen. Na een klim staan we onder het hoogtepunt van al die nijverheid. Pravčická brána, ofwel de Prebischtor tekent zich af tegen de blauwe lucht, de grootste natuurlijke zandstenen rotsbrug van Europa.

Prebischtor & Falkenhorst

Via trappen komen we steeds dichter bij de 26,5 meter wijde en circa 21 meter hoge natuurbrug. “Nee, je kunt er niet meer overheen lopen”, zegt onze gids. Vóór 1980 kon dat overigens nog wel. Tegenwoordig is het te gevaarlijk vanwege de voortgaande erosie en de schade die grote aantallen toeristen toebrengen. Het kleurrijke Falkenhorst (Sokolí hnízdo) schurkt zich even verderop tegen de rotswand aan. Dit valkennest is alleen te voet en per kabelbaan bereikbaar. Het werd ooit gebouwd voor gasten van de aristocratische familie Clary–Aldringen, nu fungeert dit romantische nest als restaurant en expositieruimte.

Na het betalen van de entreeprijs van een paar euro komen we in de directe omgeving van de brug en klimmen we naar uitzichtpunten hogerop. De Prebischtor en Falkenhorst liggen onder ons, we hebben een prachtig uitzicht op markante zandsteenformaties en bossen. Deze plek heeft iets magisch. De Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen liep hier rond en de regisseur van The Chronicles of Narnia koos dit gebied uit voor opnamen. Als ergens op de wereld sprookjes bestaan, dan is het hier, in Boheems Zwitserland.

Info:

Enthusia organiseert allerlei outdoorreizen en –activiteiten in Boheems Zwitserland (fietsverhuur, gidsen, wandelen, skaten, klimmen etc.). Wandelroutes in het Nationaal Park Boheems Zwitserland vind je op de site van het natuurpark. Voor een overzicht van de mogelijkheden voor actieve vakanties in Tsjechië, zie Czechtourism.com. De Kamenicekloven liggen vlak bij het dorpje Hřensko, waar de rivier uitmondt in de Elbe.