Wapi à Vélo

Tekst en beeld Stefan Maas

Sinds 2014 is Picardisch Wallonië, ofwel Wapi, een prachtige fietsbestemming. Er is een fijnmazig fietsknooppuntennetwerk gerealiseerd met voor maar liefst 1600 kilometer aan routes.

Fietsen in Wapi in de provincie Henegouwen heeft een voordeel: alle highlights liggen vlak bij elkaar. De kunststad Doornik (Tournai), de valleien van de Schelde en Dender en de natuurparken van het Pays des Collines en Plaines de l’Escaut, het imposante kasteel van Beloeil: vanuit een wat centraal gelegen uitvalsbasis kun je ze makkelijk in een fietsroute opnemen.

Maar ook Aat (Ath voor de Walen) mag er zijn. Vanuit het station loop je zo het centrum in, langs de vele historische geveltjes en winkeltjes. De stad dankt zijn bekendheid voor een deel aan de Ducasse, een folkloristisch feest met een historie die teruggaat tot de middeleeuwen. Plaatselijke reuzen dansen elk jaar in de laatste week van augustus op de Aatse keien. Ze hebben er zelfs hun eigen museum, La Maison des Géants, ofwel Het Reuzenhuis.

Fietsende Walen

Een pad langs de rivier de Dender leidt me weg uit Aat. Veel groen, uitzichten over het platteland en af toe een bruggetje. Sporadisch krijg ik collega-fietsers in het vizier: racefietsers, een mountainbiker en een enkele recreatieve fietser. Nee, Wallonië is nog geen fiets’land’. De Walen springen niet zo snel in het zadel. Toch is die houding aan het veranderen. Net als snelwegen auto’s aantrekken, zuigen fietsnetwerken fietsers aan. Wie weet hoe druk het hier over twintig jaar zal zijn?

Lessen (Lessines) betekent een breuk met het vlakke landschap langs de rivier. De route loopt omhoog, over klinkertjes naar het kleine centrum. Opeens sta ik voor het Hôpital Notre-Dame à la Rose, het gasthuis O.L. Vrouw met de Roos, dat in 1242 werd gesticht en deel uitmaakt van het ‘Uitzonderlijk erfgoed van Wallonië’. Een prachtig gebouw om in rond te dwalen. Binnen liggen messen, zagen en andere medische voorwerpen die in de afgelopen eeuwen werden gebruikt. Maar ook zijn er kunstcollecties te bewonderen en is er een tuin met geneeskrachtige kruiden.

Na Lessen gaat het verder over een wirwar van binnenweggetjes in heuvelachtig terrein; het Pays des Collines. Zonder de knooppuntbordjes of gps is er nauwelijks een touw aan die wirwar vast te knopen. Fietsen door het vlakke land langs de Dender was makkelijk, alsof het landschap als een film aan je voorbijtrekt, rijden door het Pays des Collines is als een rit in een rollercoaster. Elektrische ondersteuning brengt hier uitkomst. Dankzij mijn e-bike neem ik zelfs de steilste hellingen met een glimlach, om daarna weer naar beneden te suizen en aan de volgende klim te beginnen.

RAVeL des Collines

De rand van een akker fungeert als een basic lunchplek, die een prachtig uitzicht biedt over de omgeving. Verkeer is er hier nauwelijks. Kerktorens verraden dorpjes die verscholen in de dalletjes liggen. Ook de nieuwe RAVeL des Collines – een autovrij traject over een voormalige spoorlijn – biedt mooie doorkijkjes op de omgeving. Dit ‘land van de heuvels’ heeft onmiskenbaar charme. In 1997 kreeg het de status van natuurpark, wat zoveel betekent dat de overheid het landschap en de tradities wil behouden voor de toekomst.

Eenmaal in Elzele (Ellezelles) wacht me een verrassing: een gigantische heks staart me bij de kerk aan. Haar enorme kat staat even verderop. Het moet wel om Quintine gaan, de lokale heks die hier in 1610 zou zijn opgehangen en verbrand. Vreemd genoeg werd ze vele eeuwen later, vanaf 1972, jaarlijks herdacht door in Elzele een heksensabbat te organiseren. Wapi koestert zijn legenden. En mochten die toch in de vergetelheid dreigen te raken, net zoals bij de Ducasse van Aat in de jaren zestig van de vorige eeuw het geval was, dan worden die gewoon nieuw leven ingeblazen.

Terug in Aat duiken we, voor we met de trein terugreizen, nog even de stad in. Natuurlijk, ik was bijna vergeten dat Wapi zich graag de titel ‘Hoofdstad van het bier’ toe-eigent. Zo’n honderd ambachtelijke brouwerijen produceren hier talloze bieren. Een Quintine, Goliath, Hercule of een Cuvée des Trolls? We laten de kans niet schieten om de legenden ook in vloeibare vorm te leren kennen.

Info

In 2014 zijn in Wapi maar liefst 7500 markeringen geplaatst. Zo ontstond voor 1600 kilometer aan bewegwijzerde routes. Het netwerk sluit aan op de Vlaamse knooppuntenroutes, de Waalse fietsroutes en de fietsroutes en ‘groene paden’ (voies vertes) in Frankrijk.

Voor meer informatie over fietsen in Wallonië/Wapi: Wapinature.be.